Praca Nauczyciel

Na czym polega praca nauczyciela?

Nauczyciel to pracownik oświaty, którego kojarzymy przede wszystkim z pracą w szkole i przekazywaniem wiedzy uczniom. Obowiązkiem każdego nauczyciela jest jednak także dbać o bezpieczeństwo swoich podopiecznych oraz wychowywać najmłodszych. Nauczyciele pracują również z osobami dorosłymi, a szkoła czy przedszkole to niejedyne miejsca ich zatrudnienia.

Zadania nauczycieli określa Karta Nauczyciela, czyli ustawa regulująca prawa i obowiązki tej grupy zawodowej. Artykuł 6. mówi, że nauczyciel jest zobowiązany do:

• rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;

• wspierania każdego ucznia w jego rozwoju,

• dążenia do pełni własnego rozwoju osobistego,

• samodoskonalenia zawodowego, zgodnie z potrzebami szkoły,

• kształcenia i wychowywania młodzieży w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka,

• dbania o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Gdzie pracują nauczyciele?

Nauczyciel to osoba wykładająca dany przedmiot, przekazująca wiedzę z konkretnej dziedziny i starająca się przygotować uczniów do życia oraz do osiągnięcia jak najlepszych wyników na egzaminach państwowych. Wyróżniamy nauczycieli pracujących m.in. w:

• żłobkach i przedszkolach,

• szkołach podstawowych,

• szkołach średnich (ogólnokształcących, zawodowych i branżowych),

• szkołach policealnych,

• szkołach wyższych,

• szkołach specjalnych z oddziałami integracyjnymi,

• firmach korepetytorskich i szkoleniowych,

• ośrodkach wychowawczych, resocjalizacyjnych i oświatowych.

To m.in. od miejsca pracy i poziomu nauczania, z którym jest związany dany nauczyciel, zależy dokładny zakres jego obowiązków. Innych zadań wymaga bowiem, np. zajmowanie się najmłodszymi dziećmi w przedszkolu a innych nauczanie maturzystów w szkole dwujęzycznej.

Coraz częściej obecne jest także nauczanie online. Praca zdalna na stanowisku nauczyciela rozpowszechniła się zwłaszcza w środowisku korepetytorów.

Jakie akty prawne regulują pracę nauczyciela?

Pracę nauczyciela reguluje przede wszystkim Karta Nauczyciela, czyli ustawa, w której zapisane są wszelkie kwestie dotyczące tego zawodu: m.in. prawa i obowiązki pracowników, to, jak liczyć staż pracy nauczyciela, jakie wymagania muszą spełniać kandydaci na to stanowisko, jakie są stawki wynagrodzenia przyznawane nauczycielom itp.

Nauczycieli obowiązują również rozporządzania, wydawane przez ministra edukacji i nauki. Jak każdego pracownika zatrudnionego w oparciu o umowę o pracę, nauczycieli dotyczy również Kodeks Pracy (lub Kodeks cywilny w przypadku osób zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne). Trzeba pamiętać także o wewnątrzzakładowych aktach prawnych, czyli statutach i regulaminach pracy obowiązujących u danego pracodawcy.

Jak zostać nauczycielem?

W przypadku nauczycieli słowo kluczowe to odpowiednie wykształcenie. Żeby móc przekazywać wiedzę innym, najpierw samemu trzeba ją doskonale opanować, a także wiedzieć, jak skutecznie nauczać. Dlatego też osoby chętne do objęcia stanowiska nauczyciela muszą ukończyć kierunkowe studia wyższe wraz z przygotowaniem pedagogicznym.

Do pracy w szkole średniej uprawnia wyłącznie tytuł zawodowy magistra. Na niższych poziomach nauczania wystarczy tytuł zawodowy licencjata. Osoby, które posiadają kierunkową wiedzę, ale brakuje im przygotowania pedagogicznego, mogą zdobyć wymagane kompetencje na studiach podyplomowych.

Przykładowo, absolwent biologii ogólnej, który nie wybrał na studiach specjalności nauczycielskiej, żeby móc uczyć, musi jeszcze ukończyć kształcenie podyplomowe z przygotowania pedagogicznego. Natomiast osoba, która wybrała specjalność nauczycielską, zdobyła wymagane kompetencje w ramach nauki na studiach.

Praca dla nauczycieli — czy czeka wiele wakatów?

Badanie "Barometru Zawodów", monitorujące ogólnopolski rynek pracy podaje, że w 2023 roku nauczyciele będą jedną z grup zawodowych pilnie poszukiwanych w ponad połowie województw. Deficyt pracowników chętnych do podjęcia zatrudnienia w szkolnictwie dotyczy zwłaszcza:

• nauczycieli przedmiotów zawodowych,

• nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących,

• nauczycieli praktycznej nauki zawodu,

• nauczycieli szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych.

Absolwenci uczelni wyższych, przygotowani do objęcia wyżej wymienionych stanowisk, będą zatem w dogodnej sytuacji na krajowym rynku pracy. Nie muszą obawiać się problemów ze znalezieniem zatrudnienia — czeka na nich wiele ofert pracy, także dodatkowej.

Ile zarabia nauczyciel i od czego to zależy?

Wpływ na wysokość pensji nauczyciela ma m.in.:

• wymiar zatrudnienia (ilość godzin pracy w miesiącu),

• doświadczenie, staż pracy i stopień awansu zawodowego,

• miejsce pracy, jego wielkość i lokalizacja,

• sektor zatrudnienia.

Ciężko określić dokładne zarobki nauczycieli, zwłaszcza tych, którzy pracują w sektorze prywatnym. Niepubliczne szkoły, firmy korepetytorskie i inne miejsca pracy nie są zobligowane do przestrzegania stawek wynagrodzeń określonych w Karcie Nauczyciela i w rozporządzeniach ministra edukacji i nauki. W praktyce jednak w ofertach pracy można spotkać tzw. widełki wynoszące najczęściej od 40 do nawet 150 zł netto za godzinę pracy.

Stopień awansu zawodowego a płaca minimalna nauczyciela w publicznej szkole

Nauczyciele zatrudnieni w publicznych placówkach muszą liczyć się z następującymi kwotami płacy zasadniczej:

• 3 424 zł brutto miesięcznie dla początkującego nauczyciela posiadającego tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne,

• 3 329 zł brutto miesięcznie dla początkującego, gorzej wykształconego nauczyciela,

• 3 597 zł brutto miesięcznie dla nauczyciela mianowanego (ze stażem pracy wynoszącym co najmniej 3 lata i 9 miesięcy oraz zdanym egzaminem uprawniającym do awansu) posiadającego tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne,

• 3 400 zł brutto miesięcznie dla nauczyciela mianowanego z gorszym wykształceniem,

• 4 224 zł brutto miesięcznie dla najbardziej doświadczonego pracownika, czyli nauczyciela dyplomowanego, posiadającego tytuł zawodowy magistra oraz przygotowanie pedagogiczne,

• 3 678 zł brutto miesięcznie dla gorzej wykształconego nauczyciela dyplomowanego.

Do kwoty płacy minimalnej niektórych nauczycieli dochodzą także różne dodatki, np. za wysługę lat lub dodatek funkcyjny za sprawowanie roli wychowawcy klasy itp.

Średnie zarobki nauczycieli bez rozróżnienia na sektor

Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń firmy Sedlak & Sedlak określiło mediany miesięcznych zarobków polskich nauczycieli bez podziału na sektor zatrudnienia, biorąc jednak pod uwagę stopień doświadczenia pracownika. Według badania:

• młodszy specjalista pobiera średnio 3,5 tys. zł brutto,

• specjalista — średnio 4,2 tys. zł brutto,

• starszy specjalista — średnio 5,1 tys. zł brutto.

Kuratorium oświaty — praca dla nauczyciela

Każde wojewódzkie kuratorium oświaty prowadzi bank ofert pracy dla nauczycieli. Jest to elektroniczna baza stanowisk dostępnych w placówkach oświatowych w poszczególnych regionach kraju.

Najczęściej bank zawiera oferty pracy pochodzące w większości z publicznych szkół i innych ośrodków edukacyjnych. Bazę można przeszukiwać, wybierając m.in. dokładniejszą lokalizację, rodzaj szkoły i przedmiot nauczania.

Oferty pracy dla nauczycieli — gdzie ich szukać?

Mnóstwo ofert pracy dla nauczycieli mieści się w serwisie GoWork.pl. To jeden z największych portali grupujących ogłoszenia z każdego zakątka kraju i każdej możliwej branży. Aktualne oferty pracy znajdą tu zarówno nauczyciele chcący podjąć zatrudnienie w publicznych szkołach, jak i w prywatnym sektorze edukacji. GoWork.pl umożliwia filtrowanie ogłoszeń pod kątem najważniejszych kryteriów.

Do wyboru jest stanowisko lub branża, lokalizacja, typ preferowanej umowy, forma etatu, a także przedział oczekiwanego wynagrodzenia. Strona wysyła powiadomienia o każdej nowej ofercie tak, by nie przegapić żadnego interesującego ogłoszenia. Posiada także opcję newslettera. Każdy użytkownik może otrzymywać dopasowane oferty na wskazany adres e-mail. Po założeniu własnego konta, oferty da się zapisywać również w prywatnym koszyku.

Jedną z najważniejszych zalet serwisu GoWork.pl jest forum, na którym byli i obecni pracownicy tysięcy firm z całego kraju oceniają swoich pracodawców. Nauczyciel, który szuka pracy, może przeczytać tu m.in. o tym, czy w danej szkole panuje miła atmosfera, jak wygląda proces rekrutacyjny, jakie są oferowane zarobki itp.