Jaka jest różnica między netto i brutto? To pytanie często zadają sobie osoby starające się o pracę lub wyliczające swoje wynagrodzenie. Która kwota wpływa na konto i stanowi ostatecznie nasze wynagrodzenie?
Podczas niemal każdej rozmowy o pracę prędzej czy później pada słynne pytanie: Ile pan/pani chciałby/chciałaby zarabiać? Aby nie dać plamy już na wstępie, warto wcześniej solidnie się nad tym zastanowić, rozważyć swoje mocne i słabe strony oraz przemyśleć swoją pozycję na rynku pracy. Rekruterzy zwykle oczekują od nas podania kwoty brutto. To ona znajduje się także, w późniejszym etapie, na naszej umowie.
Kwota netto i brutto – różnice
Pojęcia brutto i netto mają zastosowanie nie tylko w finansach, ale także w odniesieniu do masy produktów. Ma znaczenie także podczas zakupów. Warto zrozumieć, że cena brutto to pełna kwota, którą płacimy za produkt, obejmująca wszystkie podatki, w tym VAT. Cena netto natomiast nie uwzględnia podatków, dlatego często jest stosowana w transakcjach między firmami, które dopiero po dodaniu odpowiednich podatków ustalają cenę końcową dla konsumenta. Rozróżnienie tych pojęć jest istotne, szczególnie w biznesie, gdzie ceny netto są często wykorzystywane w fakturach i umowach. Jednak w kontekście rynku pracy terminów brutto i netto używamy, by określić kwoty wynagrodzenia.
Kwota brutto jest wyszczególniona w umowie. W zależności od jej rodzaju – czy będzie to umowa o pracę, umowa zlecenie czy umowa o dzieło – ostatecznie na nasze konto wpłynie inna kwota netto. Kwota netto, to suma, jaką możemy realnie dysponować.
Co mieści się w kwocie brutto?
Kwota brutto w wynagrodzeniu oznacza całkowitą sumę wynagrodzenia, która obejmuje nie tylko pensję, ale również wszelkie obowiązkowe składki, takie jak ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy. Z kolei kwota netto to suma, która zostaje po odliczeniu wszystkich tych obciążeń – jest to faktyczna kwota, którą pracownik otrzymuje na swoje konto. W zależności od rodzaju umowy (o pracę, zlecenie czy o dzieło), odliczenia mogą różnić się, co bezpośrednio wpływa na ostateczną kwotę netto.
Od kwoty brutto w przypadku umowy o pracę odlicza się składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W przypadku umowy zlecenia odlicza się składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i zaliczkę na podatek. Jeżeli chodzi o umowę o dzieło, to odliczana jest wyłącznie zaliczka na podatek dochodowy. To co zostaje po odliczeniu zaliczek, składek i podatków to kwota netto, czyli suma, którą możemy realnie dysponować.
Dla pracownika zatrudnionego na umowę o pracę, który otrzymuje minimalną pensję brutto w wysokości 4300 zł (stan na lipiec 2024 roku), wyliczenie wynagrodzenia netto, czyli kwoty „na rękę”, wiąże się z odliczeniami na rzecz różnych składek i podatków.
Pracodawca od kwoty brutto najpierw oblicza składki na ubezpieczenia społeczne, które są następujące:
- Składka emerytalna wynosi 19,52% wynagrodzenia, ale jest ona dzielona między pracodawcę i pracownika. Pracownik pokrywa 9,76% wynagrodzenia brutto.
- Składka rentowa wynosi 8% pensji brutto, a pracownik opłaca 1,5%.
- Składka chorobowa opłacana jest wyłącznie przez pracownika i wynosi 2,45%.
- Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wynagrodzenia brutto, ale nie jest w pełni odliczana od dochodu do opodatkowania.
- Fundusz Pracy opłaca w całości pracodawca, wynosi on 2,45% wynagrodzenia brutto, jednak nie jest wliczany do wyliczeń wynagrodzenia netto.
Po odliczeniu tych składek pracodawca nalicza zaliczkę na podatek dochodowy, której wysokość zależy od kwoty wynagrodzenia oraz ulg podatkowych. Następnie suma tych odliczeń zmniejsza kwotę brutto, dając ostatecznie wynagrodzenie netto, czyli kwotę „na rękę”.
Przykładowe wyliczenie dla pensji minimalnej brutto w wysokości 4300 zł w 2024 roku:
- Składki ZUS:
- – Składka emerytalna: 4300 zł x 9,76% = 419,68 zł
- – Składka rentowa: 4300 zł x 1,5% = 64,50 zł
- – Składka chorobowa: 4300 zł x 2,45% = 105,35 zł
- Podstawa opodatkowania: po odjęciu składek od kwoty brutto: 4300 zł – (419,68 zł + 64,50 zł + 105,35 zł) = 3710,47 zł
- Składka zdrowotna: 9% podstawy: 3710,47 zł x 9% = 333,94 zł (nie w pełni odliczalna)
- Zaliczka na podatek dochodowy: obliczana od podstawy wynagrodzenia, po odjęciu składek i uwzględnieniu ulgi podatkowej (w zależności od sytuacji podatkowej pracownika). Zakładając standardową kwotę wolną od podatku, zaliczka wynosi około 241,00 zł.
Ostateczna kwota netto (po odliczeniu wszystkich składek i podatków): Około 3200 zł „na rękę”.
Warto zauważyć, że wyliczenia te mogą się różnić w zależności od indywidualnej sytuacji pracownika, np. ulg podatkowych, kwoty odliczeń na dzieci czy innych okoliczności wpływających na zaliczki na podatek dochodowy.
