Burmistrz to organ wykonawczy gminy, wybierany najczęściej w drodze powszechnego głosowania. Kto może zostać burmistrzem? Ile trwa kadencja i na jakie zarobki może liczyć osoba wybrana w powszechnych wyborach? Sprawdź!
Zmiany w prawie wyborczym mające miejsce w 2018 roku wpłynęły na czas trwania kadencji burmistrza i możliwość jej powtarzania. Przyszły burmistrz musi się liczyć też z nieco bardziej wyśrubowanymi wymaganiami i pamiętać o ograniczeniach dotyczących kandydowania na więcej niż jedno stanowisko. Ile trwa kadencja burmistrza? Kim właściwie jest burmistrz i jakie zadania spełnia w swojej gminie? Kiedy w danym miejscu powołuje się wójta gminy, a kiedy burmistrza? Jakie zarobki można osiągnąć, zarządzając ratuszem?
Kto to jest burmistrz?
Burmistrz to (podobnie jak wójt i prezydent miasta) jednoosobowy organ zarządzający i wykonawczy gminy. Osoba na tym stanowisku podejmuje decyzje związane z rozwojem swojego regionu, funkcjonowaniem przydzielonego mu urzędu i powoływaniem kierowników organizacyjnych w gminie. Sprawowanie tak ważnej funkcji stawia burmistrza miasta nie tylko w roli pomysłodawcy, ale też osoby odpowiedzialnej za złe decyzje administracyjne ratusza.
Czym właściwie różni się wójt od burmistrza miasta? Przedstawiciele swoich jednostek administracyjnych mają ze sobą wiele wspólnego. Łączą ich kompetencje, warunki dla kandydatów i forma zatrudnienia w wyniku powszechnych wyborów.
Podstawową różnicą jest obecność miasta na terenie gminy. Burmistrz rządzi gminą, której stolicą jest miasto. Wójta powołuje się w gminach wiejskich, czyli takich, które nie mają w swoim obrębie miast. Jeżeli miasto jest większe (przekracza 100 tysięcy mieszkańców) możemy mówić o prezydencie miasta.
Kompetencje burmistrza i wymagania dla kandydatów
Zanim dowiemy się, ile trwa kadencja burmistrza, sprawdźmy, kto w ogóle może nim zostać. Najważniejsze wymagania prawne przedstawia zaktualizowane prawo wyborcze, które jasno wskazuje, kto może się ubiegać o fotel burmistrza:
- Kandydatem na burmistrza może zostać polski obywatel, który najpóźniej w dniu głosowania skończył 25 lat.
- Nie może zostać pozbawionym praw publicznych, ubezwłasnowolnionym prawomocnym wyrokiem sądu, lub pozbawionym praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu.
- Jest wpisany na do rejestru wyborczego którejkolwiek z gmin na terenie Polski.
- Kandydat nie może zostać skazany na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Warto dodać, że zmiany w prawie wyborczym zawierają też dodatkowe ograniczenia. Kandydat na burmistrza nie może startować w tym samym czasie na terenie różnych gmin. Walka o fotel burmistrza jest możliwa wyłącznie w jednym miejscu, jednak sam kandydat nie musi być mieszkańcem danej gminy.
Szukasz pracy? Sprawdź oferty pracy w Radomiu na GoWork.pl!
Ile trwa kadencja burmistrza?
Kolejne zmiany w prawie wyborczym z 2018 roku znacząco wpłynęły na kadencyjność samorządowych liderów. Po pierwsze same wybory samorządowe będą odbywały się nie co 4, a co 5 lat. To znaczy, że kadencja burmistrza wydłużyła się o rok i trwa teraz 5 lat. Co jeszcze?
Bardzo istotne zmiany zaszły także w powtarzalności kadencji burmistrzów. Od niedawna osoba będąca samorządowym organem wykonawczym, będzie mogła pozostawać na stanowisku przez maksymalnie dwie kadencje. Warto wspomnieć, że dwukadencyjność burmistrzów obowiązuje dopiero od 2018 roku.
Zadania burmistrza – czym powinien się zajmować?
Stanie na czele miejskiego ratusza to nie tylko spijanie śmietanki. Obowiązki burmistrza wymagają od niego odpowiedzialności, umiejętności planowania i wysokiej odporności na stres. Jakie zadania burmistrza są najważniejsze z punktu widzenia jednostki administracyjnej i jej mieszkańców?
- Przygotowywanie i przedstawianie projektów uchwał dla Rady Miejskiej.
- Jeżeli takie projekty uchwał zostaną przyjęte, burmistrz decyduje o sposobie ich wykonania.
- Wybrany burmistrz musi zająć się najważniejszymi sprawami codziennymi mieszkańców. To przede wszystkim gospodarowanie mieniem komunalnym, wykonywaniem budżetu gminy, wykonywanie inwestycji i remontów, dbanie o porządek publiczny.
- Dysponowanie rezerwami budżetowymi i planowanie wydatków.
- Zarządzanie w sytuacji zagrożenia klęską żywiołową (np. powodzią).
- Zwalnianie i zatrudnianie kierowników jednostek organizacyjnych.
Ile zarabia burmistrz?
Jak wyglądają zarobki burmistrza? Wysokość jego wynagrodzenia ustala rada gminy na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia RM o sposobie wynagradzania pracowników samorządowych. To, ile zarabia burmistrz, zależy przede wszystkim od wielkości gminy, jednak przepisy narzuciły pewne limity zarobków zarządzających ratuszem.
Zgodnie z artykułem 37. ustawy o pracownikach samorządowych:
Maksymalne wynagrodzenie osób, nie może przekroczyć w okresie miesiąca siedmiokrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.
Kwota bazowa, o której mowa to nieco poniżej 1800 złotych. W związku z tym, maksymalne wynagrodzenie burmistrza powinno wynosić nieco ponad 12 000 złotych. Mimo to przyjmuje się, że przeciętne zarobki burmistrza miasta poniżej 100 tysięcy mieszkańców nie przekraczają 6-7 tysięcy złotych brutto plus dodatki. O jakich dodatkach mowa?
Zarobki burmistrza – dodatkowe składniki wynagrodzenia
Zarówno zarobki prezydenta miasta, jak i burmistrza, mogą zostać powiększone o dodatek z tytułu sprawowanej funkcji. W przypadku burmistrza miasta jest to od 1900 do 2100 złotych miesięcznie.
Po 5 latach pracy burmistrz może otrzymać dodatek za wysługę lat, który wynosi 5% podstawowego wynagrodzenia zasadniczego. Taki dodatek wzrasta o 1% za każdy rok sprawowania funkcji administracyjnej.
Jak zostać burmistrzem? Kto go wybiera?
Wiemy już, kim jest burmistrz i ile zarabia na swoim stanowisku. W jaki sposób kandydat na burmistrza może zostać wybrany? Przede wszystkim musi spełniać ustawowe warunki, o których wspomnieliśmy na samym początku. Po drugie musi zwyciężyć w powszechnych wyborach, czyli zebrać odpowiednią liczbę głosów mieszkańców gminy/miasta.
W sytuacji, gdy startujący kandydat na burmistrza jest jedyną osobą, która się tego podjęła – musi zebrać przynajmniej połowę ważnie oddanych głosów. Jeśli tak się nie stanie, burmistrza może wybrać rada miasta, bezwzględną większością głosów w głosowaniu tajnym.
Kompetencje burmistrza – co należy do jego obowiązków?
Rola burmistrza w lokalnym samorządzie wiąże się z wieloma odpowiedzialnymi zadaniami. Do głównych kompetencji burmistrza należy zarządzanie gminą, planowanie budżetu oraz nadzorowanie inwestycji, które mają kluczowy wpływ na rozwój lokalnej społeczności. Burmistrz reprezentuje także gminę na zewnątrz i odpowiada za współpracę z innymi jednostkami administracyjnymi.
Oprócz zadań związanych z rozwojem infrastruktury, burmistrz pełni również funkcję lidera, który musi podejmować trudne decyzje w sytuacjach kryzysowych. To stanowisko wymaga nie tylko wiedzy merytorycznej, ale także zdolności interpersonalnych, które umożliwiają efektywną współpracę z radą gminy i mieszkańcami.
Jak wygląda proces wyboru i kadencja burmistrza?
Kadencja burmistrza trwa pięć lat, a wybory odbywają się w ramach wyborów samorządowych. Aby zostać wybranym na to stanowisko, kandydat musi zdobyć poparcie mieszkańców w gminie. Proces wyborczy jest demokratyczny, a kandydaci mają możliwość prowadzenia kampanii wyborczej, podczas której przedstawiają swoje programy i plany na rozwój regionu.
Wyborcy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na obietnice wyborcze, ale także na doświadczenie i kompetencje kandydatów. W przypadku większych gmin rola burmistrza wiąże się z większymi wyzwaniami, dlatego kandydaci muszą być dobrze przygotowani zarówno merytorycznie, jak i organizacyjnie.
