Podatek liniowy – ile wynosi? Czy jest opłacalny? Jak i kiedy go zgłosić?

Podatek liniowy to jedna z funkcjonujących w Polsce form opodatkowania. Jego główną zaletą jest stała stawka procentowa, wynosząca 19%. Co to jest podatek liniowy? Dla kogo? Jakie są jego wady? Dowiedz się więcej!

Prowadzenie działalności gospodarczej jest nierozerwalnie związane z płaceniem podatków. Podatek liniowy to jedna z dostępnych form opodatkowania, nad którą warto zastanowić się jeszcze przed zarejestrowaniem firmy. Stały podatek w wysokości 19% wybierają przede wszystkim ci przedsiębiorcy, którzy osiągają wyższe dochody. Podejmując decyzję, warto pamiętać o zmianach wprowadzonych przez Polski Ład. Oprócz podatku liniowego najpopularniejszymi sposobami rozliczeń w Polsce są: skala podatkowa (12% i 32%), ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i karta podatkowa (która jest w trakcie wygaszania). Czym różni się od nich podatek w stałej wysokości 19%? Dla kogo został przeznaczony, a kto nie może go wybrać? Jakie są wady i zalety podatku liniowego w 2024 roku?

Co to jest podatek liniowy?

Podatek liniowy to forma opodatkowania, która dotyczy całości dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Cechuje go stała stawka wynosząca 19% będąca całkowicie niezależną od wysokości dochodu w danym roku kalendarzowym. To oznacza, że przedsiębiorca zawsze będzie opłacał 19% podatek dochodowy, bez względu na wysokość dochodu.

Właśnie dlatego wybór liniowego podatku dochodowego poleca się firmom o dochodach przekraczających 120 tysięcy złotych rocznie. Przedsiębiorstwa o niższych dochodach mogą skorzystać na wyborze skali podatkowej (12% i 32%).

Polski Ład – podatek liniowy 2024

Niższe zarobki mogą przechylać szalę korzyści na rzecz opodatkowania na zasadach ogólnych. W związku ze zmianami w Polskim Ładzie pierwszy próg podatkowy kończy się na 120 tysiącach złotych rocznie (podwyżka z 85 528 zł). To oznacza, że od takiego dochodu, który mieści się w pierwszym progu, zapłacimy podatek w wysokości 12%.

Oczywiście to tylko czysta teoria, ponieważ zmiany w Polskim Ładzie wpłynęły na podatki na wiele innych sposobów. Przede wszystkim podniesiono kwotę wolną od podatku do 30 tysięcy złotych, z której podatnicy rozliczający się liniowo nie mają prawa skorzystać.

Znaczne zmiany dotknęły także zapłaty składki zdrowotnej. Od 1 stycznia 2022 roku osoby korzystające z liniowego podatku dochodowego muszą uiszczać składkę zdrowotną w wysokości 4,9%. Po zmianach tej składki nie można już było odliczyć od podatku, jak to było w latach poprzednich.

Na mocy nowych przepisów ustalono też minimalną składkę zdrowotną na podatku liniowym. Jej wysokość nie może być niższa niż 9% najniższej krajowej w danym roku podatkowym. Jako że od stycznia 2024 do polowy roku najniższa krajowa wynosi 4 242 zł brutto, minimalna składka zdrowotna nie może być niższa niż 381,78 zł.

Składka zdrowotna 2024 – podatek liniowy

Mówiąc o zmianach w Polskim Ładzie, warto też rozwinąć kwestię odliczalności składki zdrowotnej. Do 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy na podatku liniowym musieli zapłacić 9% podstawy wymiaru składki. Była to jednak czysta teoria, ponieważ aż 7,75% z tej stawki można było odliczyć od podatku. Realne zobowiązania wynosiły zatem 1,25%.

Wzrost do 4,9% to spore obciążenie dla przedsiębiorców rozliczających się liniowo, ponieważ nie mogą oni skorzystać z wyższej kwoty wolnej od podatku i przesunięcia drugiego progu podatkowego.

W rozliczeniu za czerwiec 2022 znów można było odliczyć składkę. W 2024 roku ta możliwość została podtrzymana. Przedsiębiorcy mogą odliczyć opłacone składki zdrowotne do 11600 zł w skali roku. Jest to limit wyższy o 1400 zł w porównaniu do roku 2023.

Podatek liniowy – dla kogo?

Rozliczanie się metodą liniową może być dobrym rozwiązaniem dla firmy o dużych dochodach. Warto wiedzieć, że nie wszyscy mogą wybrać taką formę opodatkowania. Dla kogo jest podatek liniowy?

Rozliczać na liniowym podatku dochodowym mogą przede wszystkim osoby, które:

1. osiągają dochody z działalności gospodarczej;
2. osiągają dochody z działów specjalnych produkcji rolnej.

O powyższych dochodach warto opowiedzieć nieco więcej. Opodatkowanie według stawki liniowej jest dostępne dla wszystkich przedsiębiorców generujących dochody z tytułu działalności gospodarczej. Rozliczać się w ten sposób zarówno osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wspólnicy spółki niebędącej osobą prawną. Do tych spółek można zaliczyć:

• spółki cywilne;
• spółki jawne;
• spółki partnerskie.

W powyższych konstrukcjach to wspólnicy są podatnikami podatku liniowego, a nie same spółki.

Kolejną sytuacją pozwalającą na opodatkowanie dochodów liniowo, jest uzyskanie ich z działów specjalnych produkcji rolnej. Co to właściwie jest? Są to działy, które zajmują się uprawą w szklarniach i tunelach foliowych, uprawą grzybów, uprawą roślin metodą „in vitro”, chowem drobiu rzeźnego i nośnego, wylęgarnią drobiu, hodowlą i chowem zwierząt futerkowych, hodowlą dżdżownic, jedwabników i entomofagów. Do tych osób zaliczają się także właściciele pasiek oraz hodowli poza gospodarstwami rolnymi.

Co jest opodatkowane podatkiem liniowym?

Liniowy podatek dochodowy należy opłacić od dochodu osiągniętego z prowadzenia działalności gospodarczej. Takim dochodem jest nadwyżka przychodów z prowadzonej działalności nad kosztami ich uzyskania. W dochodzie do celów podatkowych ujmuje się także koszty uzyskania przychodu, a także potencjalną stratę z działalności gospodarczej. Czym jest owa strata?

Stratą podatkową z działalności gospodarczej nazwiemy sytuację, w której wysokość poniesionych kosztów uzyskania przychodu jest większa od samych przychodów. Wspomniane przychody z działalności gospodarczej to kwoty, które należą się przedsiębiorcy w związku z prowadzoną działalnością.

Podatek liniowy a przychody przedsiębiorstwa

Przychody działalności, które stanowią podstawę do obliczenia dochodu podlegającego opodatkowaniu liniowemu, stanowią tzw. katalog otwarty. To znaczy, że część przykładowych przychodów zawarto w ustawie o PIT, jednak ten katalog można jak najbardziej rozszerzać. O jakich źródłach przychodów wspomina powyższa ustawa? Zgodnie z artykułem 14. ustęp 2.:

• odsetki od środków pieniężnych;
• otrzymane kary umowne;
• przychody z odpłatnego zbycia środków trwałych lub innych wartości (prawne, niematerialne);
• różnice w kursach;
• przedawnione zobowiązania finansowe;
• kwota odpowiadająca wartości świadczeń otrzymanych w naturze;
• pieniądze z odpłatnego zbycia składników majątku w związku z likwidacją działalności;
• przychody z najmu, dzierżawy, a także innych umów o podobnym charakterze (dot. majątku związanego z działalnością).

Liniowy podatek dochodowy a koszty uzyskania przychodu

Jak udało nam się ustalić różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania to podstawa do wyliczenia dochodu bądź straty przedsiębiorcy. Czym właściwie są koszty uzyskania przychodu?

Sam katalog takich kosztów nie jest uzupełniony o konkretne wydatki. W tym przypadku najważniejszy jest nie sam wydatek, ale cel, w jakim został poniesiony. Zgodnie z ustawą o PIT, celem kwalifikującym do uznania go za koszt uzyskania przychodu jest:

• poniesienie kosztów w celu osiągnięcia przychodów (wyposażenie biura, materiały potrzebne do działania firmy, towary umożliwiające osiągnięcie przychodu);
• środki poniesione na zabezpieczenie źródła przychodów (np. ubezpieczenie sprzętu);
• poniesienie wydatków na pozyskiwanie i utrzymywanie klientów.

Same koszty powinny być poniesione w sposób faktyczny, czyli udokumentowane wpisem do ksiąg lub wystawieniem faktury. Takie koszty muszą być także poniesione przez samego podatnika, a nie osobę niezwiązaną z przedsiębiorstwem.

Co wyklucza podatek liniowy?

Jak już wspomnieliśmy, podatek liniowy można stosować do dochodów np. np. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jednoosobowej, spółki niebędącej osobą prawną, a także dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

To znaczy, że podatkiem liniowym nie mogą rozliczać się osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub zlecenia. W przypadku podatku liniowego nie można też dokonywać wspólnego rozliczenia z małżonkiem, ani odliczać ulgi dla samotnych rodziców.

Oprócz wyłączeń opisanych w powyższym akapicie, prawo do liniowego podatku dochodowego można też stracić. Do takiej sytuacji dochodzi wtedy, gdy przedsiębiorca uzyskał przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub w spółce niebędącej osobą prawną, świadcząc usługi byłemu lub obecnemu pracodawcy.

Warto dodać, że nie chodzi o wszystkie usługi. Utratą prawa do opodatkowania podatkiem liniowym, skutkuje pełnienie usług w ramach umowy o pracę lub spółdzielczego stosunku pracy. Dotyczy to zarówno samego przedsiębiorcy, jak i jednego z jego wspólników. Jeżeli podatnicy będą pełnili usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w ramach stosunku pracy, zostaną opodatkowani metodą skali podatkowej (stawka opodatkowania 12% i 32%) za cały rok podatkowy.

Podatek liniowy – jaki PIT?

Z zasady podatnicy rozliczający się metodą liniową składają formularz PIT-36L. Dany druk składa się do urzędu skarbowego właściwego miejscu zamieszkania, a terminem ostatecznym jest 30 kwietnia roku podatkowego następującego po roku rozliczanym.

Formularz PIT-36L za 2023 rok można zatem składać do 30 kwietnia 2024 roku. Co, jeśli podatnik dorabia jeszcze na umowie o pracę lub umowie zlecenie?

W tym przypadku należy pamiętać o konieczności złożenia dodatkowego formularza PIT-37. Bardzo ważnym jest też fakt, że PIT-36L nie zostaje przygotowany automatycznie przez internetowe systemy skarbowe. Ten formularz należy złożyć samodzielnie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego (odpowiedniego US). Więcej o tym napiszemy w dalszej części artykułu.

Podatek liniowy czy progresywny?

Po ostatnich zmianach w Polskim Ładzie przyjęło się, że podatek liniowy stracił rację bytu i przestał się opłacać. Nie sposób nie dostrzec, że faktycznie zmiany podatkowe obeszły się lepiej z przedsiębiorcami na skali podatkowej (12% i 32%). Wpływ na to ma przede wszystkim wyższa kwota wolna od podatku i podniesienie 2. progu podatkowego.

W praktyce jednak nie należy skreślać podatku liniowego, ponieważ w niektórych przypadkach wciąż może być atrakcyjniejszą formą rozliczania. Stały podatek w wysokości 19% zacznie się opłacać przede wszystkim po przekroczeniu kwoty 130-140 tysięcy złotych rocznie. Opłacalność wynika z faktu potencjalnego przekroczenia drugiego progu podatkowego. Pamiętajmy, że zarobki powyżej 120 tysięcy złotych rocznie na skali podatkowej, potraktowano podatkiem dochodowym 32%.

Konkluzja jest taka, że zanim podejmiesz decyzję o wyborze sposobu opodatkowania, powinieneś przeliczyć wartość zobowiązań i rozważyć wszelkie „za” i „przeciw”.

Ryczałt a podatek liniowy

Trzecia forma opodatkowania warta rozpatrzenia w świetle obowiązujących zmian to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Podatnicy powinni ocenić, czy bardziej opłaca im się prowadzić biznes, rozliczając się metodą liniową (podatek dochodowy 19%), czy na zasadach ryczałtu.

Ryczałt jest opodatkowany nieco specyficznie. Wartość podatku zależy głównie od rodzaju prowadzonej działalności i płaci się go od przychodu (a nie dochodu) bez kwoty wolnej od podatku. Stawki ryczałtu wynoszą od 2% do 17%. Różnicę znajdziemy też w przypadku składki zdrowotnej, która w przeciwieństwie do podatku liniowego (4,9%) jest ujęta kwotowo. Jaką składkę trzeba zapłacić na ryczałcie?

W zależności od przychodu, który został pomniejszony o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, ryczałtowcy zapłacą:

• miesięcznie 419,46 zł (przychody do 60 tys. zł),
• 699,11 zł miesięcznie (od 60 tys. do 300 tys. zł),
• lub 1258,39 zł miesięcznie (od 300 tys. zł rocznie w górę).

Podatek liniowy – stawka w 2024 roku

Jak już wspomnieliśmy, stawka podatku liniowego to równe 19%. W przeciwieństwie do skali podatkowej stawka nie zmienia się z racji wyższych zarobków.

Ważne! Jeśli z każdym bieżącym rokiem zamierzasz pozostać przy dotychczasowej formie opodatkowania, nie musisz zgłaszać tego do urzędu skarbowego. Według przepisów ustawy, raz dokonany wybór dotyczy również lat następnych. Mimo wszystko pamiętaj, że nie masz obowiązku pozostawania przy obecnej formie rozliczania się z podatku. Jeżeli dochowasz odpowiednich terminów, możesz wybrać inne formy opodatkowania.

Podatek liniowy a progi

Na początku artykułu wspomnieliśmy, że osób rozliczających się na liniowym podatku dochodowym nie dotyczą progi podatkowe. To znaczy, że przedsiębiorcy nie będą mogli skorzystać z podniesienia drugiego progu do 120 tysięcy złotych rocznie (zastosowanie zasad ogólnych). W praktyce jednak istnieje zobowiązanie dla najbogatszych osób, które nazywa się potocznie trzecim progiem podatkowym.

Mowa tu o daninie solidarnościowej, czyli konieczności zapłaty podatku od dochodów przekraczających milion złotych w danym roku podatkowym. Wysokość takiego zobowiązania to 4% od nadwyżki, które trafiają do państwowego Funduszu Solidarnościowego. To znaczy, że jeżeli podatnik rozliczający się liniowo uzyskał dochód w wysokości 1,5 mln złotych, musi odprowadzić podatek w wysokości 4% od 500 tys. złotych.

Podatek liniowy – kwota wolna od podatku w 2024 roku

Podatek liniowy a kwota wolna od podatku to jeden z tematów działających na niekorzyść przedsiębiorców. Osoba rozliczająca się liniowo nie może skorzystać z kwoty wolnej, która w 2024 roku wynosi aż 30 tysięcy złotych. Podatnicy liniowi muszą opłacać zobowiązania, bez względu na ich dochody.

Ulgi przy podatku liniowym – jakie przywileje?

Wybór liniowego rozliczania się z podatków nie będzie korzystny w przypadku osób kwalifikujących się do wielu ulg podatkowych. Tacy przedsiębiorcy nie będą mogli odliczać np. ulgi na internet lub ulgi dla samotnych rodziców. Jakie zwolnienia podatkowe im przysługują?

Podatnicy rozliczający się metodą liniową (19%) mogą odliczyć:

1. ulgę IP BOX;
2. ulgę termomodernizacyjną;
3. ulgę badawczo-rozwojową;
4. ulgę za nabycie terminala płatniczego (odliczenia);
5. ulgę za zatrudnienie innowacyjnych pracowników, ulgi na robotyzację i prototypy;
6. ulgę na rozwój;
7. ulgę na konsolidację;
8. odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne;
9. odliczenie wpłat na IKZE;
10. odliczenie wsparcia działalności szkół wyższych, kultury, sportu, nauki;
11. odliczenie darowizn na cele kształcenia zawodowego.

Podatek liniowy – ulga na dzieci i ulga rehabilitacyjna

Podatek 19% uniemożliwia przedsiębiorcom dokonania odliczeń w formie ulgi na dziecko, a także ulgi na internet. Podatnicy nie będą mogli rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani zastosować przepisów o uldze rehabilitacyjnej.

Składki ZUS w podatku liniowym

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą firmę, rozliczając się na zasadach liniowych, mogą zawierać w rozliczeniach składki na ubezpieczenia społeczne:

• emerytalne;
• rentowe;
• chorobowe;
• wypadkowe.

Oprócz tego mogą zawierać w zeznaniach środki przeznaczone na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. W jaki sposób można uwzględnić powyższe wydatki?

Do sprawy można podejść na dwa sposoby. Po pierwsze takie składki można odliczyć od dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym. Po drugie takie składki można wrzucić w koszty uzyskania przychodu. Warto pamiętać, że odliczenie od dochodu może nastąpić tylko w przypadku tych środków, które nie zostały ujęte w KUP.

Jak płacić podatek liniowy?

Kolejną ważną kwestią jest zapłata i obliczanie należnego podatku. Podstawą do obliczania podatku w przypadku metody liniowej jest dochód podatnika. Ten natomiast powinien dokonywać ewidencji przychodów oraz kosztów ich uzyskiwania. W formie uproszczonej można wykorzystywać w tym celu podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Sam podatek należy opłacać, dokonując zaliczek na podatek dochodowy. Te zaliczki można opłacać miesięcznie lub kwartalnie a ich suma składa się na należny podatek za cały poprzedni rok podatkowy. Jak obliczyć wysokość zaliczek?

Podatek liniowy – jak liczyć?

Podatnik powinien ustalić kwotę przychodu i odjąć od niej koszt jego uzyskania. Wynikiem takiego działania będzie dochód podatnika. Od tego dochodu należy odjąć stratę podatkową i sumę opłaconych składek ZUS. Wynik działania trzeba zaokrąglić do pełnych złotych i pomnożyć przez podstawę opodatkowania, czyli 19%.

Powyższe działania pozwalają ustalić kwotę podatku należnego od początku roku. Od tej kwoty musimy odjąć sumę zaliczek za poprzednie miesiące. Wynikiem jest zaliczka do zapłaty, którą należy zaokrąglić do pełnych złotych.

Same zaliczki trzeba wpłacić w terminie do 20. dnia każdego miesiąca. Sam formularz PIT-36L trzeba złożyć w odpowiednim urzędzie skarbowym do 30 kwietnia 2024 roku. Samą deklarację o wyborze formy opodatkowania w postaci podatku liniowego należy złożyć do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód.

Wady i zalety podatku liniowego

Po zmianach w Polskim Ładzie mówi się o nieopłacalności podatku liniowego. Niektóre ulgi podatkowe, wyższa kwota wolna od podatku, podniesienie drugiego progu do 120 tysięcy złotych – wszystkie te zmiany dotyczą głównie opodatkowania podatkiem progresywnym.

Mimo że podatek liniowy stracił nieco na swojej atrakcyjności, to w niektórych przypadkach wciąż będzie się opłacał. Nadal powinni zainteresować się nim przedsiębiorcy o najwyższych dochodach. Jakie są wady i zalety podatku liniowego w pigułce?

Wady podatku liniowego:

• brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem;
• brak możliwości odliczenia ulgi rehabilitacyjnej, ulgi na internet i ulgi na dzieci;
• kwota wolna od podatku nie przysługuje;
• brak korzyści z podniesienia drugiego progu podatkowego;
• niskie zarobki to większy podatek niż w przypadku skali bądź ryczałtu;
• ograniczony katalog odliczeń podatkowych.

Zalety podatku liniowego:

• stawka wynosi 19% niezależnie od uzyskanego dochodu (przedsiębiorca generujący wysokie zarobki, nie zapłaci 32% podatku);
• możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu;
• dochód opodatkowany liniowo nie będzie miał wpływu na zarobki opodatkowane progresywnie;
• niższa stawka składki zdrowotnej (4,9%).