Nauczyciel dyplomowany: staż, wymagania, wnioski, zarobki

Nauczyciel dyplomowany to najwyższy stopień awansu w zawodzie nauczyciela. Jak wygląda ścieżka kariery nauczycielskiej? Oraz jaką drogę trzeba pokonać, aby zostać nauczycielem dyplomowanym?

Praca nauczyciela dyplomowanego wymaga ciągłego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji. Awans zawodowy nauczyciela opiera się na realizacji planu rozwoju zawodowego zawartego w Karcie Nauczyciela. Wspinanie się po poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczyciela jest również ściśle określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej. Jak wyglądają stopnie awansu zawodowego nauczycieli? Czy dyrektor szkoły ma wpływ na awans swoich podwładnych? Oraz jak zostać nauczycielem dyplomowanym?

Awans zawodowy na nauczyciela dyplomowanego

Awans zawodowy nauczycieli został określony w Karcie Nauczyciela, która reguluje zasady nadania stopnia awansu zawodowego. Dodatkowo, wytyczne w tym zakresie można znaleźć także w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2013 roku.

Nauczyciel powinien być mentorem i przyjacielem dla swoich uczniów. Zapracowanie na szacunek i uznanie u młodych ludzi to trudna sprawa, jednak z całą odpowiedzialnością możemy stwierdzić, że się opłaca. Nie mówimy tego tylko w kontekście awansu zawodowego. Nauczyciel to zawód z powołania. Na podjęcie tej zawodowej drogi wpływa poczucie misji. Awanse i pieniądze są na drugim miejscu, mimo to są również bardzo istotne. Każdy chce mieć poczucie, że jego praca jest doceniana — nie tylko dobrym słowem, ale także sprawiedliwym wynagrodzeniem oraz awansami.

Stopień nauczyciela dyplomowanego to ostatni szczebel awansu zawodowego nauczyciela w czterostopniowej skali. Składa się na nią:

1. Nauczyciel stażysta.
2. Nauczyciel kontraktowy.
3. Nauczyciel mianowany.
4. Nauczyciel dyplomowany.

Nauczyciel stażysta

Stopień nauczyciela stażysty zdobywa każda osoba, która rozpoczęła pracę w szkole. Okres stażu to 9 miesięcy. Zazwyczaj nauczyciel stażysta rozpoczyna staż z pierwszym dniem roku szkolnego. Maksymalnie można podjąć staż do 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć. Plan rozwoju zawodowego nauczyciela napisanego zgodnie z wytycznymi zawartymi w § 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, powinien trafić do dyrekcji nie później niż 20 dni od dnia rozpoczęcia pracy. Zgodnie z art. 53a. 1. Karty Nauczyciela nauczyciel stażysta otrzymuje jednorazowe świadczenie w wysokości 1000 zł. Dla nauczycieli stażystów przydzielony zostaje także opiekun stażu.

Realizacja planu rozwoju zawodowego na stanowisko nauczyciela kontraktowego trwa 9 miesięcy. O awansie na kolejny stopień w zawodzie nauczyciela decyduje dyrektor placówki.

Nauczyciel kontraktowy

Nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela kontraktowego czeka okres przygotowawczy, który trwa również 9 miesięcy. Dyrektor szkoły decyduje o przydzieleniu nauczycielowi stażyście opiekuna, który ma wspierać go w ścieżce rozwoju zawodowego. Karta Nauczyciela określa jakie umiejętności powinien posiadać nauczyciel kontraktowy. Zalicza się do nich min. sposób przeprowadzania zajęć lekcyjnych oraz wypełnianie obowiązków pozalekcyjnych takich jak organizacja przedstawień lub konkursów. Po okresie przygotowawczym na nauczycieli kontraktowych czeka ocena dorobku zawodowego przez dyrektora szkoły oraz, miejmy nadzieję, podjęcie postępowania kwalifikacyjnego zakończonego uzyskaniem stopnia nauczyciela kontraktowego.

Nauczyciel mianowany

Staż na nauczyciela mianowanego odznacza się dłuższym czasem oraz wyższymi wymaganiami. O uzyskanie stopnia nauczyciela mianowanego może starać się nauczyciel kontraktowy, który posiada minimum dwuletnie doświadczenie na stanowisku. Natomiast, jeśli nauczyciel posiada stopień naukowy doktora, wtedy wystarczy rok doświadczenia. W przypadku nauczyciela mianowanego również obowiązuje staż, który trwa 9 miesięcy.

Warto zaznaczyć, że przypadku, gdy w grę wchodzi awans na stopień nauczyciela mianowanego, musi on być zatrudniony minimum na pół etatu. Wymóg formalny to złożenie wniosku o odbycie stażu (tak samo jak w przypadku nauczyciela kontraktowego). Tak samo jak w powyższych przypadkach, aby awansować na nauczyciela mianowanego, należy zawalczyć o uzyskanie akredytacji dyrektora szkoły oraz akceptacji komisji kwalifikacyjnej, oraz zdać egzamin.

Kolejnym stopień awansu zawodowego nauczyciela, to nauczyciel dyplomowany.

Nauczyciel dyplomowany — wniosek o rozpoczęcie stażu na nauczyciela dyplomowanego

Stopień nauczyciela dyplomowanego, to najwyższy stopień awansu zawodowego. Prowadzi do niego długa droga i ciężka droga.

Nauczyciel stażysta -> stopień nauczyciela kontraktowego -> stopień nauczyciela mianowanego ->
stopień nauczyciela dyplomowanego

W celu rozpoczęcia stażu na nauczyciela dyplomowanego należy złożyć wniosek do dyrektora szkoły. Dodatkowo razem z wnioskiem kandydat musi dostarczyć plan rozwoju zawodowego nauczyciela. Dokument ten musi brać pod uwagę specyfikę szkoły, jej potrzeby oraz zadania przewidziane w Karcie Nauczyciela, które powinien wykonać nauczyciel dyplomowany.

Staż rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem zajęć lekcyjnych lub najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego.

Przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, w tym wypadku jest nim dyrektor szkoły, ma 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, aby zatwierdzić plan rozwoju zawodowego nauczyciela lub zwrócić go do poprawki. Wtedy musi pisemnie zalecić zmiany, które powinien wprowadzić nauczyciel mianowany.

Nauczyciel mianowany zobowiązany jest wtedy do poprawienia planu rozwoju zawodowego według zaleceń dyrektora szkoły. Czas realizacji ustalany jest przez dyrektora, nie może być jednak krótszy niż 3 dni robocze. Wniosek nauczyciela wraz z poprawionym planem rozwoju zawodowego musi zostać rozpatrzony w ciągu 7 dni od jego dostarczenia.

Staż — awans na stopień nauczyciela dyplomowanego

Zacznijmy od tego, że staż na nauczyciela dyplomowanego trwa 2 lata i 9 miesięcy. Zdarza się, że okres ten może zostać skrócony o rok, jeśli nauczyciel mianowany legitymuje się stopniem naukowym doktora lub pracował w szkole za granicą.

Warto wspomnieć także, że początkowy plan rozwoju zawodowego nauczyciela może ulec zmianie podczas trwania stażu. Procedura może ruszyć za zgodą dyrektora szkoły, który zatwierdza lub zwraca do poprawienia nowy plan w terminie 7 dni od jego dostarczenia. Zdarzają się sytuacje, gdy dyrektor sam wychodzi z inicjatywą zmiany planu, wtedy nauczyciel jest zobowiązany do wprowadzenia tych zmian w terminie wyznaczonym przez dyrektora. Termin ten nie może być krótszy niż 5 dni.

Awans zawodowy nauczycieli ubiegających się o uzyskanie stopnia nauczyciela dyplomowanego jest monitorowany przez dyrektora szkoły. Musi on zapewnić nauczycielowi odpowiednie warunki do odbycia stażu oraz zbiera informacje o efektach przeprowadzonych zajęć i o przebiegu realizacji planu rozwoju zawodowego. Dodatkowo zobowiązany jest do omówienia przynajmniej jednych zajęć prowadzonych przez zainteresowanego awansem nauczyciela mianowanego.

Dyrektor, który spełnia obowiązek zapewnienia warunków do odbycia stażu, musi:

• Umożliwić obserwację zajęć dydaktycznych przez nauczyciela mianowanego starającego się o awans na stopień nauczyciela mianowanego. Najlepiej jeśli są to zajęcia z tego samego lub podobnego przedmiotu.
• Zadbać o udział nauczyciela mianowanego w formach doskonalenia zawodowego, które zostały zawarte w planie rozwoju.
• Umożliwić nauczycielowi starającemu się o wyższy stopień awansu zawodowego, korzystanie z pomocy merytorycznej biblioteki pedagogicznej bądź poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Przedłużenie stażu

Przedłużenie stażu może nastąpić w przypadku nieobecności nauczyciela trwającej dłużej niż miesiąc. Okres wysłużenia stażu odpowiada wtedy okresowi nieobecności.

Do przyczyn nieobecności nauczyciela wpływających na zmianę czasu trwania stażu zaliczamy:

• chorobę,
• stan nieczynności zawodowej,
• zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy,
• urlopu, który nie jest urlopem macierzyńskim, wypoczynkowym lub ojcowskim.

W przypadku, gdy nieobecność, która trwa dłużej niż rok, nauczyciel mianowany starający się o awans zawodowy nauczyciela dyplomowanego musi odbyć staż od nowa.

Jeśli w grę wchodzi urlop: macierzyński, ojcowski, rodzicielski lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego wtedy staż zostaje wydłużony o czas trwania tego urlopu.

Należy wspomnieć, że nauczyciel ma prawo do przerwania stażu na każdym etapie jego trwania. Jednak jeśli ponownie zdecyduje się na awans zawodowyh nauczyciela dyplomowanego, konieczne jestponowne odbycie stażu w pełnym wymiarze czasowym.

Wymagania na nauczyciela dyplomowanego 2022

Aby stopień nauczyciela mianowanego zamienić na stopień nauczyciela dyplomowanego, kandydat odbywający staż jest zobowiązany do:

• realizowania zadań, które mają wpływ na usprawnienie lub udoskonalenie jakości pracy szkoły,
• podejmowania działań w ramach doskonalenia zawodowego,
• poznania aktualnej technologii informacyjnej przydatnej podczas prowadzenia zajęć,
• przeprowadzenia minimum 3 godzin zajęć lekcyjnych otwartych w obecności innego nauczyciela w roli doradcy metodycznego lub innego przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Do wymagań niezbędnych zawartych w §8 ust. 3 rozporządzenia Ministra do spraw oświaty i wychowania ws. awansu zawodowego zaliczamy:

•  wykorzystanie w pracy metod oraz narzędzi multimedialnych wspierających proces nauczania,
•  umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami (prowadzenie zajęć otwartych dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych), prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego,
• poszerzenie zakresu działań szkoły (zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych)
• zrealizowanie minimum dwóch zadań:
  • opracowanie i wdrożenie programów lub innych działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych powiązanych ze specyfiką szkoły (na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi),
  • wykonywanie zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk pedagogicznych, nauczyciela-doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu nauczycieli, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych — także nauczyciela-konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej,
  • uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie podstawowym, a w przypadku nauczycieli języków obcych — umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie podstawowym,
  • opracowanie autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym.

Zakończenie stażu

Od dnia zakończenia stażu, nauczyciel musi dostarczyć sprawozdanie z przebiegu tego stażu dyrektorowi szkoły. Termin to 7 dni od daty zakończenia stażu. Kolejnym etapem jest ocena dorobku zawodowego nauczuciela – zarówni przez dyrektora jak i przez radę rodziców, która powinna przedstawić swoja opinię do 14 dni od otrzymania opinii dyrektora placówki. Jeśli z jakiś przyczyn, rada rodziców nie wystawi swojej opinii lub nie dotrzyma terminu, nie wpływa to na dalszy proces awansu zawodowego nauczyciela.

Dokument, którym jest ocena dorobku zawodowego nauczyciela powinien zawierać:

• pieczęć szkoły,
• datę,
• podstawę prawną,
• dane nauczyciela odbywającego staż, w tym przedmiot oraz wymiar godzin,
• ocenę dorobku zawodowego nauczyciela,
• uzasadnienie oceny, w którym znajduje się określenie stopnia realizacji planu oraz jego efektów,
• opinię rady rodziców (jesli została przedstawiona),
• informację o możliwości odwołania od oceny,
• pieczęć i podpisy dyrektora oraz nauczyciela.

Jeśli nauczyciel nie zgadza się z negatywną oceną dorobku zawodowego, ma możliwość odwołania do organu sprawującego nadzór pedagogiczny w terminie do 14 dni od otrzymania dokumentu. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny ma 21 dni na rozpatrzenie odwołania i wystawienia oceny. Ocena ta jest ostateczna.

Nauczyciel dyplomowany – uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej

Po zakończeniu stażu oraz uzyskaniu pozytywnej oceny dorobku zawodowego, nauczyciel ma trzy lata na złożenie wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Wniosek taki składa się do organu sprawującego nadzór pedagogiczny. Jesli wniosek nauczyciela wpłynie do dnia 30 czerwca, wtedy organ sprawujący nadzór pedagogiczny ma czas na wydanie decyzji o przyznaniu lub nieprzynaniu awansu zawodowego do daty 31 sierpnia. Natomiast wnioski złożone po tym terminie, jednak przed 31 października, zostaną rozpatrzone do dnia 31 grudnia danego roku.

Wniosek o awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego – dokumenty

Oprócz wniosku o awans zawoldowy nauczycielaorgan sprawujący nadzór pedagogiczny wymaga także następujacych dokumentów, których wykaz został ujęty na stronie Kuratorium:

• dyplomy, świadectwa, suplementy do dyplomówpotwierdzające posiadane kwalifikacje zawodowe – kopie powinny być poświadczone przez dyrektora szkoły,
• akt nadania stopnia awansu nauczyciela mianowanego – kopia poświadczona przez dyrektora szkoły,
• zaświadczenie dyrektora szkoły o:
  • wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu, ze wskazaniem wszystkich szkół, w których nauczyciel odbywał staż,
  • dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego i dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z realizacji tego planu,
  • (ewentualnie) przyczynach wydłużenia okresu stażu oraz zaliczenia dotychczas odbytego stażu w przypadkach określonych w art. 9d ust. 5 i 5a oraz art. 9f ust. 2 i 4 Karty Nauczyciela, ze wskazaniem podstawy prawnej odpowiednio wydłużenia albo zaliczenia okresu stażu oraz okresu nieobecności w pracy lub niepozostawania w stosunku pracy,
• raport z realizacji planu rozwoju zawodowego,
• dokument z oceną dorobku zawodowego za okres stażu,
• opis i analiza sposobu realizacji jednego wymagania:
  • umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych sprzyjających procesowi uczenia się,
  • umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli,
  • poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych;

• opis i analiza sposobu realizacji jednego wymagania dotyczącego:
  • opracowania i wdrożenia programu, innowacji lub innych działań dydaktycznych,wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły, w szczególności na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
  • wykonywania zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk pedagogicznych, nauczyciela-doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu nauczycieli, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników,
  • uzyskania umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie podstawowym, a w przypadku nauczycieli języków obcych – umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie podstawowym,
    • w tym przypadku naucyciel musi przedstawić kopię dyplomu lub świadectwa potwierdzającego podstawową znajomość języka obcego w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 1289),
  • opracowania autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji.

Przebieg komisji kwalifikacyjnej

Komisja kwalifikacyjna rozpoczuna swoją pracę od sprawdzenia wymagań formalnych wniosku oraz załączonej dokumentacji. Jeśli komisja wykarze brak koniecznych dokumentów, nauczyciel ma 14 dni na uzupełnienie braków. Jeśli tego nie zrobi – komisja nie rozpatrzy wniosku.

Jeśli wymagania formalne zostaną spełnione, organ sprawujący nadzór pedagogiczny powołuję komisję kwalifikacyjną. Skład komisji ustalony jest w Ustawie z dnia 28 styczna 1987 roku Karta Nauczyciel art. 9g – zalicza się do niego:

1. „przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny, a w przypadku nauczycieli placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy – Prawo oświatowe – przedstawiciel kuratora oświaty, jako jej przewodniczący, a w przypadku nauczyciela, o którym mowa w art. 9e ust. 1 – także przedstawiciel organu prowadzącego szkołę;
2. dyrektor szkoły, z wyjątkiem przypadku gdy o awans ubiega się dyrektor szkoły;
3. trzej eksperci z listy ekspertów prowadzonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.”

Należy zaznaczyć, ze w pracy komisji może brać także udział przedstawiciel organu prowadzącego szkołę o ile nie jest członkiem komisji. Jego rola jest równoznaczna z rolą obserwatora. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, czyli organ który powołał komisję, jest ospowiedzialny za zapewnienie jej warunków do pracy, w tym zaplecza administracyjno biurowego. Co więcej, pokrywa on wydatki związane z jej działalnością.

Rozmowa kwalifikacyjna – egzamin na nauczyciela dyplomowanego

Rozmowa kwalifikacyjna to kolejny etap zdobywania wyższego stopnia awansu zawodowego. Organ powołujący komisję kwalifikacyjną musi powiadomić nauczyciela mianowanego o rozmowie kwalifikcyjnej przynajmniej 7 dni od planowanej daty posiedzenia komisji.

Komisja rozpatruje wtedy ocenę dorobku zawodowego nauczyciela i uważnie przygląda się realizacji jego plau rozwoju zawodowego. W tym celu przeprowadzana jest rozmowa z kandydatem na temat nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego.

Rozmowa, czesto nazywana egzaminem, dotyczny:

• sposóbu realizacji wybranego przez nauczyciela zadania określonego w § 8 ust. 3 rozporządzenia innego niż dołączonego do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego,
• rozmowy na temat wpływu działań i zadań zrealizowanych przez nauczyciela w okresie stażu na podniesienie jakości pracy szkoły, w której nauczyciel odbywał staż – rozmowa odbywa się w formie pytań zadawanych przez członków komisji,
• umiejętności rozwiązania wskazanego przez komisję problemu związanego z wykonywaną pracą przy uwzględnieniu przepisów prawa,
• określenia celów dalszej pracy oraz rozwoju.

Na stronie Kuratorium widnieje informacja dotycząca sposobu głosowania za przyznaniem awansu zawodowego, która brzmi następująco:

„Komisja kwalifikacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków. Każdy z członków komisji ocenia spełnianie przez nauczyciela wymagań według punktowej skali od 0 do 10. Nauczyciel uzyskuje akceptację, jeżeli uzyskana średnia arytmetyczna punktów wynosi co najmniej 7.”

Z posiedzenia komisji sporządzany jest szczegółowy protokuł, który nastepnie jest przechowowany przez organ powołujący komisję.

Warto zaznaczyć, że w przypadku nieuzyskania akceptacji, nauczyciel musi odbyć dodatkowy staż w wymiarze 9 miesięcy. Jeśli po tym okresie, dojdzie do przypadku powtórnego nieuzyskania akceptacji, staż m usi zostać odbyty od nowa w pełnym wymiarze czasu.

Nadanie stopnia awansu zawodowego – nauczyciel dyplomowany

W celu nadania stopnia awansu zawodowego, organ sprawujący nadzór pedagogiczny musi podjąc decyzję administracyjną.

W skład aktu o nadaniu stopnia awansu zawodowego chodzi min.:

• nazwa komisji,
• numer oraz data wydania zaświadczenia,
• stopień przyznanego awansu,
• informacja dotycząca wykształcenia.

Jeśli komisja zdecydowała o decyzji odmawiającej, wtedy musi przedstawić uzasadnienie, w którym wykarze, których wymagań nauczyciel nie spełnił oraz te, które zostały spełnione.

Dodatkowo, zgodnie z art. 10 § 1 oraz art. 79a Kodeksu postępowania administracyjnego, przed wydaniem decyzji odmawiającej, komijsa zobowiązana jest do umożliwienia nauczycielowi wglądu do akt sprawy oraz przedstawienia swojego stanowiska.

Od decyzji negatywnej mozna odwołać się w terminie do 14 dni od wydania decyzji. Odwołanie następuje do Ministra Edukacji Narodowej przez kuratora oświaty wydającego decyzję.

Nauczyciel dyplomowany – zarobki

Zarobki nauczycieli mają wzrosnąć wraz z 1 maja 2022 r. Tak zadecydował Sejm 24.03.2022 r. Głosowanie było jednogłośne i dotyczyło nowelizacji ustawy Karty Nauczyciela. Decyzja ta, ma bezpośredni wpływ na podniesienie stawek minimalnych oraz dodatków do pensji.

Jeśli chcemy poznać średnie wynagrodzenie nauczycieli na każdym stopniu zawsodowym, należy udać się do art. 30 ust. 3 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189). Zawarty został tam współczynnik, przez który trzeba pomnożyć kwotę bazową w celu uzyskania średnich zarobków nauczyciela. Model ten pełni funkcję teoretyczną i pomaga samorządom terytorialnym zaplanować wydatki związane z pensjami dla pracowników.

Jak podaje portal Prawo.pl średnie wynagrodzenie nauczycieli odpowiadające stopniom awansu zawodowego w 2022 roku wynosi:

• nauczyciel stażysta – 100 proc. kwoty bazowej – 3 537,80 zł
• nauczyciel kontraktowy – 111 proc. kwoty bazowej – ok. 3 537,80 zł
• nauczyciel mianowany – 144 proc. kwoty bazowej – ok. 5 094,432 zł
• nauczyciel dyplomowany – 184 proc. kwoty bazowej – ok. 6 509,552  zł.

Natomiast minimalne wynagrodzenie w bieżącym roku wynosi:

•  nauczyciel stażysta – 2949 zł
• nauczyciel kontraktowy – 3 034 zł
• nauczyciel mianowany – 3445 zł
• nauczyciel dyplomowany – 4046 zł.

Podane wartości są wartościami brutto.

Ile wynosi odprawa emerytalna nauczyciela dyplomowanego?

Odprawa przysługuje nauczycielom przechodzącym na emeryturę lub rentę. Ale nie tylko. Poniżej postaramy się rozjasnić kwestie związane zarówno z odprawą emerytalną jak i z odprawą po ustaniu stosunku pracy.

Zacznijmy od tego, że odprawa należy się nauczycielom z tytułu przejścia na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub z tytułu nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Jednak zgodnie z treścią Karty Nauczyciela, prawo do odprawy emerytalnej w wymiarze przedstawionym poniżej, mają tylko nauczyciele zatrudnieni na min. 1/2 etatu. W tym wypadku, należy pamiętać, że zalicza się do tego również łączna wartość 1/2 etatu wyrobiona w kilku placówkach edukacyjnych.

W takim wypadku odprawa zgodna z art. 87 ust. 1 i ust. 2 Karty Nauczyciela wynosi :

1. Dla nauczyciela, który przepracował mniej niż 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.
2. Dla nauczyciela, który przepracował co najmniej 20 lat, przyznaje się odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy.

Jeśli nauczyciel był zatrudniony w mniejszym wymiarze godzin, przysługuje mu odprawa w wysokości miesięcznej wypłaty.

Odprawa emerytalna – tylko w podstawowym miejscu pracy

Należy wspomnieć, że nauczyciel ma prawo tylko do jednej odprawy, nawet jesli pracuje w kilku szkołach jednocześnie. Wraz z Wyrokiem Sądu Najwyższego z 15 października 2010 r., III PK 9/10 miejsce podstawowe, które jest brane pod uwagę przy procesie wyliczania oraz przyznawania odprawy emerytalnej, to miejsce w którym nauczyciel uzyskuje wyższy dochód ze względu na wyższe wynagrodzenie miesięczne.

Jednak często w praktyce bywa tak, że to nauczyciel wskazuje podstawowe miejsce zatrudnienia. Mimo wszystko, wiąże się to ze wskazaniem miejsca o wyższych dochodach, ponieważ ma to wpływ na wysokość odprawy.

Odprawa w przypadku ustania stosunku pracy

Zgodnie z art. 87 ust. 1, ust. 2 i ust. 4 Karty Nauczyciela, odprawa należy się także nauczycielowi, który zakończył sosunek pracy w związku z niezdolnością do jej wykonywania, z upływem 2 miesięcy urlopu bezpłatnego lub cofnięcia skierowania do nauczania religii i przechodzi na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie kompensacyjne.

W takim przypadku nauczyciel, który z tego powodu może i chce udać się na emeryturę może otrzymać tylko jedną odprawę: emerytalną lub z tytułu niezdolności do pracy np. z przyczyn zdrowotnych. Zazwyczaj wypłacana jest odprawa korzystniejsza.

Uchwała Sądu Najwyższego 7 lutego 2006 r., I PZP 4/05, która reguluje tę możliwość brzmi:

„Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z jego niezdolnością do dotychczasowej pracy i który z tego tytułu otrzymał odprawę pieniężną na podstawie art. 28 ust. 1 (…) nie przysługuje odprawa na podstawie art. 87 Karty Nauczyciela, jeżeli nauczyciel przechodzi następnie na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy”

Natomiast w przypadku zakończenia stosunku pracy z przyczyn wynikających po stronie szkoły, nauczyciel również ma prawo do odprawy, której wysokość reguluje art. 20 ust. 2 KN. Sąd Najwyższy, w wyroku z 28 października 2014 r., sygn. akt I PK 58/14:

„Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z powodu całkowitej albo częściowej likwidacji szkoły lub w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów lub zmiany planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie w pełnym wymiarze zajęć, przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.”