Reklama

Ulga dla klasy średniej – na czym polega i jak ją obliczyć? Czy wciąż przysługuje?

Ulga dla klasy średniej z założenia miała przysługiwać tylko tym, którzy pracują w oparciu o umowę o pracę i otrzymują wynagrodzenie w przedziale 5701 zł brutto – 11 141 zł brutto. Według zapowiedzi miała obowiązywać od stycznia 2022 roku. Jednak w trakcie roku wiele się zmieniło, ulga najpierw obowiązywała, a później ją odwołano, wprowadzając nowe regulacje.

ulga-dla-klasy-sredniej

Ulga dla klasy średniej została stworzona w ramach Polskiego Ładu, by dzięki temu wspomóc odbudowę gospodarki kraju. Skorzystać z niej mogła tylko klasa średnia, czyli osoby, pozostające w stosunku pracy oraz mające podpisaną umowę o pracę. Ich dochód miesięczny powinien mieścić się w przedziale 5701 zł brutto – 11 141 zł brutto. Podatnicy zastanawiali się jak prawidłowo obliczyć ulgę oraz komu przysługuje. Finalnie jednak przepisy się zmieniły. Przyjrzyjmy się uldze dla klasy średniej oraz ewolucji przepisów, jakie miały miejsce w związku z jej wprowadzeniem i odwołaniem. 

Likwidacja ulgi dla klasy średniej

Ulga dla klasy średniej okazała się bardzo problematycznym rozwiązaniem. Podatnicy obawiali się w szczególności wysokiego podatku do zapłacenia przy rozliczeniu. Narażeni na to byli w szczególności podatnicy zarabiający ponad 5,7 tys. zł miesięcznie, lecz finalnie nie osiągnęli poziomu zarobków 68 412 zł, a także ci, którzy zarabiali mniej, lecz przekroczyli limit, np. ze względu na otrzymaną premię. Ulga dla klasy średniej, stanowiąca element tzw. Polskiego Ładu została poddana szerokiej krytyce. 1 lipca 2022 r. zdecydowano się zlikwidować ulgę dla klasy średniej i nie stosuje się jej od 30 czerwca 2022 r. Ulgę zastąpiono korzystniejszym rozwiązaniem – obniżeniem podstawowej stawki PIT z 17% do 12%.

Ulga dla klasy średniej – dla kogo?

Początkowo ulga miała być skierowana tylko do osób fizycznych, które posiadają status pracowników, czyli wykonują pracę ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy. Finalnie jednak ulga miała przysługiwać również podatnikom, którzy osiągają przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ważne w tym miejscu jest to, że aby uzyskać niższe opodatkowanie, osoba fizyczna powinna podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ustawy. Mowa tu o opodatkowaniu na zasadach ogólnych skali podatkowej. Jeśli zatem przedsiębiorca wybrał inny rodzaj opodatkowania, np. podatek liniowy czy ryczałt ewidencjonowany, to podatnikowi nie przysługiwało prawo do skorzystania z ulgi dla klasy średniej.

Istnieje również kolejny, niezbędny warunek, którego spełnienie umożliwiało dostęp do ulgi dla klasy średniej. Jak mówi art. 26 ust. 4b ustawy PIT, tylko ci podatnicy  mogli skorzystać z ulgi, których suma uzyskanych przychodów w roku podatkowym wyniosła co najmniej 68 412 zł i nie przekroczyła 133 692 zł. Co ważne, mowa tutaj o przychodach z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia działalności z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Z ulgi dla klasy średniej nie skorzystali zatem:

  • pracujący emeryci, którzy uzyskują świadczenia emerytalne,
  • osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia.

Jak obliczyć kwotę ulgi?

Ulga dla klasy średniej przysługiwała tylko tym podatnikom, których wynagrodzenie miesięczne mieściło się w przedziale 5701 zł brutto – 11 141 zł brutto. Zatem ulgę należało wyliczyć na podstawie przychodów w kwocie brutto. Do wyliczenia kwoty ulgi niezbędny był wzór, którego główne wartości różnią się w zależności od przedziału uzyskanych przychodów:

  • (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17 – wzór dla przychodów mieszczących się w przedziale 5701 zł a 8549 zł,
  • (A x (– 7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 – wzór dla przychodów mieszczących się w przedziale 8549 zł, a 11 141 zł.

Gdzie A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, a także mowa to o przychodach uzyskanych z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia działalności z wyłączeniem kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Ulga dla klasy średniej na przykładach

Pomysł ulgi dla klasy średniej wydawał się korzystny dla pracowników, jednak aby móc z niej skorzystać należało mieścić się w wyżej opisanym przedziale. Jeśli zatem Twój przychód miesięczny wynosił 7650 zł brutto, to korzystałeś z pierwszego wzoru. Jeśli przychód wynosi 9460 zł brutto – wzór drugi. Jeśli z kolei Twój przychód wynosił 5700 zł brutto lub 11 142 zł, to ulga dla klasy średniej Ci nie przysługiwała. Poniżej znajduje się tabelka, która pokazuje, ile mogłeś otrzymać, jeśli została przyznana Ci ulga.

ile-wynosi-ulga-dla-klasy-sredniej

Ulga dla klasy średniej w przypadku umowy o pracę i działalności gospodarczej

Wyliczenie ulgi dla klasy średniej dla pracowników, którzy pracowali jednocześnie w oparciu o umowę o pracę i prowadzili własną działalność gospodarczą, mogło odbywać się w dwojaki sposób.

  • Jeśli jako pracownik pozostawałeś w stosunku pracy, a dodatkowo prowadziłeś własną działalność gospodarczą to musisz wiedzieć, że jeśli łączna kwota z rocznych przychodów mieściła się w przedziale 68 412 a 133,692,01 zł brutto, to jak najbardziej przysługiwała Ci ulga dla klasy średniej. W tym przypadku powinieneś skorzystać z rozliczenia rocznego, bo tylko w taki sposób można było wykazać, że przysługuje Ci ulga.
  • Jeśli jako pracownik pozostawałeś w stosunku pracy, a dodatkowo prowadziłeś własną działalność gospodarczą i z każdego tytułu osiągałeś przychody w przedziale 5701 zł brutto – 11 141 zł brutto, to w tej sytuacji ulga dla klasy średniej zostałaby wyliczona na zasadzie odrębnych źródeł. Oznacza to tyle, że jeśli w rozliczeniu rocznym Twoje przychody z tytułu stosunku pracy oraz działalności gospodarczej przekroczyłyby dopuszczalną wartość ulgi, to musiałbyś uregulować brakującą wartość podatku.

Ulga dla klasy średniej a kilka wypłat w miesiącu

Jeśli pracownik otrzymuje kilka wypłat w miesiącu, ponieważ zgodnie z umową rozliczenie odbywa się np. co tydzień, a dodatkowo wypłacane są mu premie, to obliczenie ulgi stawało się problematyczne. W takiej sytuacji należało wyliczyć ulgę z każdej kwoty, którą otrzymał pracownik. Ważne jest tutaj jednak zachowanie narastającej kolejności względem dat.

Ulga w przypadku przekroczenia limitu

Jak tylko pojawiły się pogłoski o uldze dla klasy średniej, można było usłyszeć sprzeczne sygnały ze strony społeczeństwa. Wynikały one z wielu trudności, które niosło za sobą nowe prawo, jak chociażby trudności w wyliczeniu ulgi czy możliwość jej uzyskania. Zgodnie z prawem ulga miała wejść w życie wraz z nastaniem 2022 roku i miała dotyczyć każdego, komu się ona należała. W związku z tym, jeśli pracownik nie złożyłby u pracodawcy odpowiedniego wniosku, a zgodnie z powyższymi kwotami brutto została przyznana mu ulga, to obowiązkiem pracodawcy było odliczanie ulgi co miesiąc.

Jeśli pracowałeś u jednego pracodawcy, a Twoje wynagrodzenie było stałe, to wyliczenie ulgi dla klasy średniej było proste. Zupełnie inaczej wyglądała sytuacja, kiedy pracownik otrzymywał premie, pracował jednocześnie u więcej niż jednego pracodawcy lub planował zmienić pracę. Jak zostało już wspomniane, jeśli pracownik nie złożył odpowiedniego wniosku, to obowiązkiem pracodawcy miało być uwzględnianie ulgi co miesiąc.

Mogło się zatem zdarzyć, że pracownik tym samym przekroczy wartość limitu ulgi, która wynosi 133 692 zł brutto i spotka się z niedopłatą podatku. Zgodnie z prawem – to pracownik, a nie pracodawca musiałby być zmuszony do zwrócenia błędnie obliczonego podatku, a w skali rocznej mogło to być nawet kilka tysięcy złotych.

Ulga dla klasy średniej w rozliczeniu rocznym czy miesięcznym?

Zgodnie z prawem dotyczącym ulgi dla klasy średniej, pracodawca miał obowiązek odliczać ulgę co miesiąc, jeśli przychód brutto mieścił się w odpowiednim przedziale. Pracownik miał jednak prawo wyboru w tej kwestii – czy woli, aby ulga dla klasy średniej została naliczona w rozliczeniu rocznym czy aby była naliczana co miesiąc. Jeśli preferował rozliczenie comiesięczne, to nie musiał nic robić. Jeśli zaś wolał zwrot podatku dopiero po roku, to powinien złożyć do pracodawcy wniosek z prośbą o nienaliczanie ulgi. W rozliczeniu rocznym ulga miała przysługiwać każdemu pracownikowi, ale dopiero w momencie, kiedy przedstawił on wniosek przełożonemu.

………………………………

(miejscowość, data)

………………………………………………..

(imię i nazwisko pracownika)

…………………………………………………

(PESEL)

…………………………………………………

…………………………………………………

(adres zamieszkania)

………………………………………………..

(nazwa zakładu pracy)

 

WNIOSEK

o niestosowanie ulgi dla klasy średniej

Ja, niżej podpisany, zwracam się z uprzejmą prośbą do płatnika …………………………..………

 (nazwa zakładu pracy)

o niepomniejszanie dochodu dla pracowników w roku 2022 o kwotę ulgi dla tzw. „klasy średniej”. Swoją prośbę argumentuję na podstawie art. 32 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

…………………….………………………

(czytelny podpis pracownika)

 

 

 

Wzór wniosku o niestosowanie ulgi dla klasy średniej do pobrania w formacie PDF

Kiedy warto było skorzystać z ulgi dla klasy średniej w rozliczeniu rocznym?

Kiedy roczne przychody przekroczyłyby kwotę 133 692 zł brutto, a pracodawca naliczał przez cały ten okres ulgę dla klasy średniej, to mogło się okazać, że pracownik ma niedopłatę podatku dochodowego. Jak już wiemy, to pracownik jest zobowiązany dopłacić ewentualny podatek, a nie jego pracodawca. Aby uniknąć oddawania wysokich w końcu kwot, warto było skorzystać z rozliczenia rocznego, szczególnie w sytuacjach, kiedy pracownik:

  • otrzymuje nieregularne wypłaty, przez co niemożliwym jest ustalenie rocznego przychodu,
  • otrzymuje premie sporadycznie, przez co ich wysokość oraz częstotliwość ich otrzymywania jest niemożliwa do zsumowania,
  • pracuje w więcej niż jednym zakładzie pracy i jego przychody mogą przekroczyć próg,
  • planuje w trakcie trwania roku podatkowego zmienić zakład pracy, przez co nie jest w stanie przewidzieć, ile wyniesie jego nowe wynagrodzenie miesięczne w kwocie brutto.

W każdej z powyższych sytuacji najbezpieczniej było skorzystać z rozliczenia rocznego. Przyjemniejszym zaskoczeniem jest otrzymanie zwrotu podatku niż informacja, że ma się do zapłaty całkiem pokaźną kwotę.

Obowiązki płatnika przy wyliczaniu wynagrodzenia

Obowiązkiem każdego płatnika było wyliczanie miesięcznej ulgi dla klasy średniej wszystkim tym pracownikom, którym ona przysługuje. Miało to miejsce tylko w przychodach rozliczanych i wypłacanych przez tego konkretnego płatnika. Jeśli pracownik zatrudniony był u więcej niż jednego pracodawcy, to każdy z nich musiał naliczać stosowną ulgę. Po zakończeniu roku podatkowego mogło się okazać, że w rozliczeniu rocznym podatnik miał niedopłatę, a taki podatek musiał niezwłocznie uregulować.

Ulga dla klasy średniej mogła być zarówno dużym udogodnieniem, jak również całkiem sporym utrudnieniem. Dzięki niej podatnicy mogli zyskać lub stracić, jeśli niepoprawnie obliczyli swoje przychody roczne lub zdarzyły się sytuacje finansowe, których nie sposób było przewidzieć. W związku z trudnościami, jakie ulga wprowadzała, zdecydowano się na jej likwidację i zastąpienie niższą stawką podatku dochodowego. 

Czy ulgę trzeba rozliczyć w zeznaniu PIT za 2022?

Od początku roku 2022 r. do momentu likwidacji ulgi dla klasy średniej wielu Polaków zdążyło skorzystać z przywileju. Jednak rozliczenie roku 2022 przebiega na nowych zasadach, bez uwzględnienia ulgi dla klasy średniej niezależnie od tego, czy ktoś korzystał z ulgi, czy nie. 

Choć ulga dla klasy średniej już nie obowiązuje, to Krajowa Administracja Skarbowa musi wyznaczyć tzw. hipotetyczny podatek należny. Proces służy sprawdzeniu, czy podatnik wyszedłby korzystniej na zasadach dotyczących wykorzystania ulgi dla klasy średniej do lipca, czy bez. Podatnik otrzymałby wyrównanie na swoją korzyść. 

Oceń artykuł
4.1/5 (33)