Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą? To pytanie pojawia się w głowach poczatkujących przedsiębiorców. Jednoosobowa działalność gospodarcza to marzenie wielu osób, które chcą porzucić pracę na etacie. Jednak nie każdy, kto chce “wyjść na swoje” ma w planach budowanie wielkiego imperium. Jak założyć firmę jednoosobową i czy jest to skomplikowane?
Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza? Jak sama nazwa wskazuje, działalność jednoosobowa to firma prowadzona przez jedną osobę fizyczną. Jako działalność zarobkowa jest nastawiona na zysk. Zakładanie firmy niestety wiąże się z wieloma formalnościami i to właśnie one stoją na drodze do szczęścia wielu mikroprzedsiębiorcom. Zakładając jednoosobową działalność gospodarczą, musisz meć świadomość, że czeka na Ciebie kilka kwestii, których domknięcie pozwoli Ci sprawnie funkcjonować w świecie składek i podatków. Często pojawią się pytania: jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?Na co zwrócić uwagę rejestrując firmę? Co warto wiedzieć przed założeniem firmy? Oto, któtki przewodnik, który rozjaśni podstawowe kwestie nakierowane na jednoosobową działalność gospodarczą.
Spis treści
Jednoosobowa działalność gospodarcza – forma prawna
Działalność jednoosobowa to zorganizowana działalność zarobkowa i jedna z najpopularniejszych form prawnych do prowadzenia własnej firmy. Niejednokrotnie wybierają ją np. osoby zakładające własną firmę budowlaną. Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej to:
- spółka cywilna,
- spółka kapitałowa: z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna,
- spółka osobowa: jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna.
Poszczególne rodzaje jednoosobowej działalności gospodarczej różnią się od siebie przede wszystkim kosztami założenia, sposobem prowadzenia, opodatkowaniem i odpowiedzialnością za jej prowadzenie. Różnice widoczne są także w rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Zarejestrowanie firmy wymaga złożenia formularza CEIDG-1 w urzędzie miasta lub gimny. Jest to wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Mikroprzedsiębiorca dokonujący wpisu nie musi liczyć się z żadnymi kosztami. Wpis do CEIDG-1 jest bezpłatny. Formularz możesz złożyć także internetowo na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W sytuacji gdy nie posiadasz numeru NIP i Regon zostaną automatycznie uzupełnione podczas wpisu do CEIDG. Formularz jest jednocześnie wnioskiem o ich nadanie.
Warto wiedzieć, że są także działalności, na które należy mieć pozwolenie odpowiednich instytucji publicznych. Czasami może byc to licencja, koncesja lub wpis do rejestru działalności regulowanej. Taki dokument możesz zdobyć już po rejestracji firmy.
Jakie dane powinien zawierać wniosek o rejestrację działalności gospodarczej do CEIDG-1?
- Numer PESEL osoby, która jest założycielem firmy,
- nazwę stanowiącą oznaczenie przedsiębiorcy,
- NIP osoby zakładającej firmę,
- miejsce zamieszkania przedsiębiorcy,
- miejsce prowadzenia firmy (adres siedziby),
- informację co jest przedmiotem działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności,
- sposób opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej (większość przedsiębiorców pozostaje przy skali podatkowej, jednak można wybrać inny sposób opodatkowania),
- planowaną datę rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- dane kontaktowe przedsiębiorcy takie jak adres e-mail i numer telefonu.
Istotnym elementem działalności jest nazwa. Zarówno z marketingowego punktu widzenia, jak i prawnego. Dlatego zakładanie firmy jednoosobowej dobrze zacząć od jej wyboru. Nazwa jednoosobowej działalności gospodarczedj prawnie powinna składać się z dwóch części. Pierwszej, która nie pozostawia wątpliwości co do rodzaju wykonywanych usług. Drugiej, która może być już bardziej kreatywna. W ustaleniu nazwy firmy pomóc mogą obowiązkowe do ustalenia kody PKD, określające rodzaj wykonywanej działalności.
Konieczna jest także pełna zdolność do czynności prawnych i podejmowania decyzji.
Jednoosobowa działalność gospodarcza a ZUS
Działalność gospodarcza jednoosobowa, również wiąże się z odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Przedsiębiorca tuż po założeniu jednoosobowej działalności gospodarczej w ciągu 7 dni musi zgłosić do ZUS informację o założeniu firmy i jako płatnika składek. Obowiązuje oddział przydzielony ze względu na zamieszkanie przedsiębiorcy. Za złożenie wniosków ZUS ZUA czy ZUS ZZA przedsiębiorca nie ponosi żadnej opłaty. Założenie firmy jednoosobowej wiąże się również z przywilejem uzyskania preferencyjnych warunków ZUS na ubezpieczenie społeczne. Jest to możliwe, tylko jeśli:
- przedsiębiorca zatrudniony jest na umowie o pracę zakładającej wynagrodzenie wyższe bądź równie 2250 brutto,
- młody przedsiębiorca może skorzystać z „ulgi na start”. Ulga zakłada płatność jedynie ubezpieczenia zdrowotnego. Ulga przysługuje, jeśli założenie firmy jednoosobowej miało miejsce nie później niż 6 miesięcy wcześniej oraz nie planujesz pracy na rzecz byłego pracodawcy,
- przychód jednoosobowej działalności gospodarczej nie przekroczył wysokości 30-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Składki ZUS na pełne ubezpieczenie zdrowotne stanowią dość wysoki koszt prowadzenia jednoosobowej firmy. Niestety niezależnie od uzyskanych dochodów firmy, przedsiębiorca musi je opłacać każdego miesiąca. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
Jednoosobowa działalność – jaki PIT miesięczny?
Jakie są opcje opodatkowania działalności? Czy otwarcie firmy jednoosobowej umożliwia przedsiębiorcy dokonanie wyboru? Do wyboru są cztery różne formy opodatkowania (np. ryczatłetm od przychodów ewidencjonowanych). Kwestia ta jes o tyle istotna, że każdy jednoosobowy przedsiębiorca zobowiązany jest do płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Poniżej przedstawiamy możliwe opcje odprowadzania podatku przez firmy jednoosobowe:
- Podatek PIT progresywny (na zasadach ogólnych)
Ta opcja zakłada ustalenie podatku od osiągniętego dochodu. Jest to różnica pomiędzy osiągniętymi przychodami a kosztami uzyskania przychodu. Z opłacenia podatku dochodowego zwolnione są osoby, którym nie udało się uzyskać przychodów.
Ta forma opodatkowania oferuje różne ulgi podatkowe np. ulga internetowa, ulga na dzieci czy wspólny rodzaj rozliczania się wraz z małżonkiem. Wybrana forma opodatkowania nie opłaca się, gdy prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z niskimi przychodami. Po przekroczeniu progu podatkowego stawka wynosi aż 32%.
- PIT liniowy (podatek liniowy)
Jest korzystniejszy dla przedsiębiorców ceniących stabilność. Podatek PIT liniowy w jednoosobowej działalności gospodarczej wytycza, że przedmiotem opodatkowania jest dochód. Posiada jednolitą stawkę 19% ustaloną według skali podatkowej. Jego wadą jest brak ulg podatkowych, jakie oferuje PIT progresywny.
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Wysokość ryczałtu uzależniona jest od przychodów, których nie można pomniejszyć o poniesione koszty uzyskania przychodu. W związku z tym nie bierze się pod uwagę kosztów, jakie generuje jednoosobowa działalność gospodarcza. Ta opcja oferuje wybór z pięciu stawek 3%, 5,5%, 8,5%, 17%, 20%, których opłacalność uzależniona jest od rodzaju wykonywanej jednoosobowej działalności gospodarczej.
- karta podatkowa
Jest silnie uzależniona od rodzaju i miejsca wykonywanej działalności. Naczelnik urzędu skarbowego na podstawie tych kryteriów sam ustala wysokość podatku. Z karty podatkowej mogą skorzystać bardzo małe biznesy, do których zalicza się właśnie prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej. W rozliczeniu tym sposobem przychód nie ma żadnego znaczenia.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – jak się rozliczać
Mikroprzedsiębiorca najczęściej wybiera progresywną formę rozliczenia. Dlatego to właśnie PIT-36 należy wysłać do Urzędu Skarbowego. PIT-36 jest podobny do PIT-37. Odróżnia go głównie konieczność dołączenia PIT-B, który zawiera koszty jednoosobowej działalności gospodarczej oraz przychód, jaki udało się uzyskać przedsiębiorcy.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – jak złożyć wniosek?
W dobie Internetu załatwienie wszelkich formalności nie stanowi problemu. Dokument CEIDG-1 można dostarczyć bez wychodzenia z domu w formie elektronicznej poprzez stronę rządową www.ceidg.gov.pl. Złożenie wniosku odbywa się więć drogą internetową. Do wykonania tej czynności wymagane jest jednak uwierzytelnienie. Rolą uwierzytelnienia jest zapewnienie przedsiębiorcy pełnego bezpieczeństwa. Do wyboru są dwa rodzaje uwierzytelnienia:
- podpis kwalifikowany (podpis elektroniczny)
- za pomocą elektronicznej skrzynki e-PUAP (profil zaufany)
Jeśli osoba prawna nie dysponuje żadną z dostępnych opcji uwierzytelniania i nie posiada np. podpisu kwalifikowanego, może wypełnić wniosek online, a następnie udać się do wybranego urzędu miasta i podpisać go osobiście. Czynność tę należy wykonać do 7 dni od wypełnienia wniosku online. Wniosek o założenie jednoosobowej firmy można również dostarczyć w formie pisemnej bezpośrednio do urzędu miasta lub gminy, czy listem poleconym.
Jednoosobowa działalność gospodarcza bez rejestracji – czy to możliwe?
Tak. Taka możliwość jest przewidziana dla osób, które przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej oraz nie wykonywały działalności w ramach spółki cywilnej, a ich miesięczne przychody są mniejsze niż 1400 zł. W razie przekroczenia tego progu mikroprzedsiębiorca zobowiązany jest do założenia działalności gospodarczej w ciągu 7 dni. Usługą niezarejestrowaną nie może być jednoosobowa działalność gospodarcza wymagająca koncesji, zezwoleń czy handlu wyrobami rolnymi.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – jak wypełnić VAT-R?
Deklaracja VAT-R jest składana w celu rejestracji i aktualizacji danych dotyczących podatku od towarów i usług w Urzędzie Skarbowym. Dzięki VAT-R mirkoprzedsiębiorca może zarejestrować się jako czynny podatnik VAT oraz podatnik VAT zwolniony. Druk VAT-R można dostarczyć do Urzędu Skarbowego osobiście, listownie lub online. Jak wypełnić VAT-R dla jednoosobowej działalności gospodarczej? Przede wszystkim przedsiębiorca musi posiadać numer NIP, bo to właśnie on jest potrzebny do wypełnienia druku. Podatnik VAT-R zobowiązany jest dostarczyć dokument w czasie do 7 dni roboczych od wystąpienia zmian. Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wymaga złożenia dokumentu do Urzędu Skarbowego, który przysługuje przedsiębiorcy ze względu na jego miejsce zamieszkania.
Jak wygląda prowadzenie jednoosobowej działalności?
Prowadzenie własnej działalności daje dużą niezależność, jednak musi być to dobrze zorganizowane. Przedsiębiorca jest zobowiązany do zakupu sprzętu, którego wymaga prowadzenie jednoosobowej działalności. Musi także wynająć lokal, co niesie za sobą duże koszty. Taka osoba jest odpowiedzialna za firmę i podejmuje pełne ryzyko związane z jej funkcjonowaniem. Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się także z dużym stresem. Należy stale pamiętać o zobowiązaniach prawnych, których pominięcie może skutkować karami.
Stresu związanego z prowadzeniem działalności dokładają także zagdanienia z zakresu podatku dochodowego. Podczas prowadzenia działalności gospodarczej musisz stale trzymać rękę na pulskie w kwestiach podatkowych. Nieważne jak rozliczasz swoją działalność gospodarczą, czy na zasadach ogólnych od przychodów ewidencjonowanych, czy jednak na wybierzesz inną formę opodatkowania, najlepiej skorzystać z pomocy księgowej.
Czy w firmie jednoosobowej można zatrudnić pracownika?
Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, można zatrudnić pracownika. Jednak założenie działalności jednoosobowej wiąże się z ograniczeniami, jakie narzucił na swoją firmę przedsiębiorca, wybierając konkretny sposób rozliczenia. Przykładowo pracodawca nie może zatrudnić pracownika na umowę o pracę, jeśli za formę rozliczenia wybrał kartę podatkową. Zatrudniając pracownika, mikroprzedsiębiorca musi się liczyć z opłaceniem wszelkich składek: emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych, czy zdrowotnych. Zgłoszenie pracownika musi nastąpić w ciągu 7 dni od jego przyjęcia.
Jak założyć działalność jednoosobową w 2022 roku?
W roku 2021 zmieniła się kwota minimalna dla niezarejestrowanej działalności (przychód nie może przekraczać 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę). Często także aktualizowane są wymagania dotyczące założenia kas fiskalnych. W 2022 roku z posiadania takowej zwolnieni są mikroprzedsiębiorcy, których próg obrotu nie przekracza 20 000 zł rocznie.
Jeśli chcesz prowadzić własną działalność gospodarczą w 2022 roku przeprowadz najpierw wstepne badanie rynku na zasadach ogólnych. Sukces zagwarantuje Ci znalezienie niszy, ktą wypełnisz własnie Ty oraz Twoja działalność.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – czy trzeba mieć konto firmowe?
Do rozliczeń można używać konta osobistego. Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wcale nie wymaga założenia konta firmowego. Sprawa komplikuje się w sytuacji, gdy przedsiębiorca musi opłacić faktury o wartości co najmniej 15 tysięcy złotych. W takiej sytuacji założenie konta firmowego na rzecz jednoosobowej działalności gospodarczej jest konieczne. Jeśli przedsiębiorca posiada konto osobiste, a po jakimś czasie zakłada konto firmowe, musi ten fakt zgłosić do 7 dni – jeśli nie chce zostać posądzony o wykroczenie skarbowe.
Wady i zalety jednoosobowej firmy
Skoro już wiemy, jak wygląda otwarcie firmy jednoosobowej, to pora przeanalizować, czy w ogóle warto. Za prowadzeniem działalności przemawiają:
- niskie koszty założenia działalności,
- brak progu kapitału wymaganego do założenia firmy,
- szybkie założenie i likwidacja firmy,
- dogodny wybór opodatkowania,
- prosta ewidencja księgowa.
Do wad natomiast można zaliczyć:
- wysoką odpowiedzialność całym swoim majątkiem,
- brak pomocy ze strony współpracowników,
- konieczność ograniczenia zasobów firmy.
Firma jednoosobowa to prosta i jednocześnie tania forma prowadzenia firmy. Założenie działalności jednoosobowej wcale nie jest tak skomplikowane, jak mogłoby się wydawać. Jest to jednak opcja, na którą zdecydować mogą się jedynie osoby odpowiedzialne i terminowe. Pominięcie konieczności powiadomienia Urzędu Skarbowego o wprowadzonych zmianach czasem może narobić przedsiębiorcy problemów prawnych. Decydując się na działalność gospodarczą musisz mieć świadomośc wszystkich obowiązujacych przepisów i praw. Jeśli podjąłeś decyzję i chcesz zarejestrować jednoosobową działalność gospodarczą warto skorzystać z pomocy bardziej doświadczonych, takich jak księgowa, która zajmie się prowadzeniem ewidencji przychodów.