Ceramik to niezbyt popularny zawód skupiający artystów o zdolnościach manualnych. Można powiedzieć, że ceramika przeżywa obecnie drugą młodość. Wiele osób jest zainteresowanych ceramiką i wykonują ją na własny użytek. Tymczasem profesjonalny ceramik robi to zawodowo. Sprawdź, jaki jest zakres obowiązków na stanowisku ceramika.
Ceramik to specjalista znany pod różnymi nazwami. Czasem nazwa precyzuje konkretną czynność, czy charakter jego pracy jak np. ceramik artystyczny, czy litograf ceramiki. Jednak zwykle nie tylko ozdabia produkty z ceramiki, lecz potrafi je również wytwarzać. Obecnie zawód ten powoli odchodzi w zapomnienie, lecz odżywia jako hobby. Wiele osób coraz częściej odkrywa w sobie talent i pasję do tworzenia ceramiki i ozdabiania jej. To niezwykle przyjemne zajęcie, które odstresowuje i daje wiele satysfakcji z efektów pracy.
Spis treści
Kim jest ceramik?
Ceramik to osoba, która zajmuje się wytwarzaniem przedmiotów ceramicznych. Wiąże się to z szeregiem czynności. Najpierw musi pojawić się pomysł, następnie ceramik może sporządzić projekt pomocniczy. Aby w ogóle móc rozpocząć pracę, musi wcześniej uzyskać niezbędne materiały, np. glinę, masę ceramiczną oraz elementy do ozdoby ceramiki, np. farbki, szkło. Etapy tworzenia ceramiki obejmują formowanie kształtu, suszenie, wypalanie i zdobienie. Tym sposobem powstają piękne naczynia, przedmioty użytkowe, czy ozdobne.
Ceramik – zakres obowiązków
Głównym obowiązkiem ceramika jest wykonywanie wyrobów ceramicznych. W swojej pracy wykorzystuje elementy z porcelany, porcelit, kamionkę, terakotę. To, jaki dokładnie jest jego zakres obowiązków, jest ściśle związane z charakterem pracy zakładu. Jedne firmy skupiają się głównie na talencie pracowników i pracach manualnych. Inne z kolei wolą korzystać z nowoczesnych rozwiązań i maszyn. Artysta może wykonywać przedmioty samodzielnie, formując je wyłącznie za pomocą własnych rąk. Jednak może również wspomagać się maszynami. Może się wydarzyć tak, że pracownik bardziej zajmuje się obsługą maszyn, niż samym rzemieślnictwem. Wówczas w jego zakres obowiązków wchodzi wybór parametrów maszyn i kontrola ich działania. Kolejnym etapem po uformowaniu przedmiotu jest jego wypalenie i szkliwienie. W przypadku dużych zakładów produkcyjnych firmy dzielą te czynności na oddzielne stanowiska pracy. Kameralne miejsca pracy cechuje zwykle praca jednego lub kilku rzemieślników, którzy wszystkie etapy produkcji wykonują własnoręcznie bez ingerencji maszyn. Ostatnim etapem jest zdobienie. To moment, w którym ceramik ukształtowany już przedmiot czyni bardziej estetycznym, nadając mu kolorów, konturów, blasku i nadaje zamierzonego charakteru. W zakres obowiązków ceramika wchodzą:
- przestrzeganie norm jakościowych;
- ocena jakości wykonanych przedmiotów;
- dobór i przygotowanie materiałów;
- formowanie produktu;
- tworzenie form gipsowych;
- suszenie wyrobów ceramicznych;
- wypalanie ceramiki w piecu;
- szkliwienie;
- zdobienie;
- organizowanie stanowiska pracy w oparciu o zasady BHP, ochrony ppoż.
Ceramik w trakcie swojej pracy wykorzystuje różne narzędzia i urządzenia. Posługuje się kołem garncarskim, masy ceramiczne miesza za pomocą mieszadła, szkliwa rozdrabnia za pomocą młynów kulowych. Wyciska za pomocą prasy, używa walcarki do gliny, a w komorze natryskowej szkliwi wyroby.
Jak wygląda praca ceramika?
Ceramik może pracować w małej pracowni lub dużym przedsiębiorstwie produkcyjnym. Praca jako ceramik obejmuje głównie prace manualne. Mimo że jest to poniekąd artystyczne stanowisko pracy, to wiąże się z rutynowymi czynnościami. Jeśli ceramik zatrudniony jest w zakładzie produkcyjnym, to praca znacznie bardziej obciąża jego zdrowie fizyczne. Warunki pracy są wówczas uciążliwe, na hali panuje hałas, w powietrzu unosi się pył. Latem takie przestrzenie bardzo się nagrzewają, z kolei zimą trudno zaprowadzić w nich temperaturę dogodną dla pracy. Zatrudnienie w firmie produkcyjnej wiąże się również z częstym chodzeniem i staniem. Trwanie w jednej pozycji przy stanowisku pracy sprawia niedogodności. W przypadku małych pracowni ceramik ma nieco więcej swobody. Może siedzieć, stać, przechadzać się po pomieszczeniu.
Pracownik może wykonywać wyroby od podstaw lub być odpowiedzialny wyłącznie za jedną czynność, np. wypalanie. W zakładach produkcyjnych jego praca zwykle jest kontrolowana przez przełożonego. Ceramik zatrudniony w firmie produkcyjnej zwykle pracuje 8 godzin na dobę, lecz często jest to praca zmianowa. W “gorących” okresach, kiedy firma ma dużo zamówień, ceramik może pracować więcej niż 8 godzin.
Ceramik niezależnie od tego, gdzie pracuje, narażony jest na wiele zagrożeń. Choć w firmie produkcyjnej jest ich znacznie więcej. W szczególności pracownik na tym stanowisku może się poparzyć, ponieważ zajmuje się wypalaniem. Grozi mu również porażenie prądem. Ze względu na pracę na hali produkcyjnej zagrażają mu choroby dróg oddechowych przez unoszący się w powietrzu pył. Ponadto zakłady produkcyjne to zwykle przestrzeń wypełniona wieloma przedmiotami, maszynami i nietrudno o potknięcia, obdarcia, wypadki. Obciążenie dla mięśni i stawów stanowi z kolei konieczności przenoszenia ciężkich pakunków. Ceramik ma także kontakt z chemikaliami i substancjami, które mogą stanowić zagrożenie. Dlatego tak istotne jest zorganizowane stanowisko pracy i stosowanie się do zasad ergonomii pracy i przepisów BHP.
Wymagania w pracy ceramika
Ceramik musi w szczególności mieć umiejętność wytwarzania produktów z ceramiki i niezbędną do tego wiedzę. W szczególności musi wiedzieć, jak sklasyfikować wyroby ceramiczne, by wiedzieć, jakie konkretnie, w jakiej sytuacji należy zastosować. Ważna jest umiejętność odróżniania surowców, które wykorzystywane są do tworzenia mas. Ceramik musi znać ich właściwości, wiedzieć, jakie farby można do nich zastosować. Ważna jest także wiedza na temat narzędzi, które mogą pomóc w wykonywaniu przedmiotów. Profesjonalny ceramik wie, kiedy i po jakie narzędzia powinien sięgnąć, chcąc osiągnąć jakiś efekt. Nie wszystkie materiały wykorzystuje się od razu, a wymagają one szczególnego rodzaju opieki. Ceramik musi wiedzieć, jak należy je przechowywać. Ponadto ważne są także predyspozycje fizyczne i zdrowotne kandydata.
Osoba, która wiąże swoją przyszłość z zawodem ceramika, powinna mieć sprawny wzrok i zmysł dotyku. Ważne jest także zdrowie układu kostno-stawowego, koordynacja ruchowa, zdolność do rozróżniania barw i zdolności manualne. Ceramik musi mieć zręczne palce oraz mieć zmysł artystyczny i zdolności plastyczne. W tej pracy ważny jest również pewien pakiet cech osobowości. Osoba, która chce wykonywać przedmioty z ceramiki, musi potrafić skoncentrować się na długo na swoim zadaniu. W tej pracy bardzo istotna jest precyzja. Wykonywanie ceramiki wymaga także cierpliwości i odpowiedzialności.
Dobry kandydat to osoba odpowiedzialna, która nie boi się ponosić konsekwencji swoich działań. Zwykle ceramik pełni indywidualne stanowisko pracy, więc wymaga się od niego również samodzielności. Wszystko stale idzie do przodu, rozwijają się technologie, również w zakresie ceramiki, dlatego dobry ceramik stara się stale rozwijać, poszerza swoją wiedzę i śledzi informacje na temat nowych sposobów wytwarzania ceramiki.
Trudności z pracą na stanowisku ceramika mogą mieć osoby o obniżonej sprawności motorycznej, które posiadają wady wzroku, a ich kończyny górne nie są do końca sprawne.
Jak zostać ceramikiem?
Do pracy na stanowisku ceramika przygotowują szkoły branżowe. Możliwe jest również odbycie kursu kwalifikacyjnego w zakresie AU.06. Obsługa maszyn i urządzeń przemysłu ceramicznego. Pracodawcy często też zatrudniają osoby do przyuczenia. Można również zdobyć wykształcenie jako technik ceramik. Znaczenie kandydata na rynku pracy znacznie podnosi świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrza w zawodzie ceramik wyrobów użytkowych i ozdobnych, lub zdobnik ceramik. Najpierw trzeba jednak zdać egzamin organizowany przez Izby Rzemieślnicze.
Kandydaci mogą również skorzystać z praktyk zawodowych i stażów organizowanych w zakładach.
Zwykle, aby zdobyć zatrudnienie, wymaga się doświadczenia, warto także mieć własne portfolio, które potwierdza umiejętności kandydata, jego kreatywności i zdolności plastyczne.
Ile zarabia ceramik?
Trudno jest oszacować dokładne zarobki na stanowisku ceramika. Wynagrodzenie jest uzależnione tego, w jakiej firmie pracuje, czy może prowadzi własną pracownię i ile zleceń otrzymuje w danym regionie. Jeśli pracuje w dużym zakładzie, to zwykle zarabia tyle, co szeregowy pracownik produkcji (między 3 a 4 tys. zł brutto).
Umiejętności kluczowe dla ceramika – jak osiągnąć sukces w zawodzie
By osiągnąć sukces jako ceramik, niezbędne są zarówno zdolności manualne, jak i artystyczne wyczucie. Tworzenie ceramiki wymaga precyzji, cierpliwości oraz umiejętności pracy z różnorodnymi materiałami. Ceramik powinien także znać podstawy chemii i technologii produkcji, co pozwala na eksperymentowanie z formami i szkliwami.
Rozwijanie tych umiejętności można wspierać poprzez udział w kursach i warsztatach artystycznych. Warto także budować portfolio, które pokaże wszechstronność twórczą. Połączenie wiedzy technicznej z artystycznym zmysłem otwiera wiele drzwi, zarówno w pracy projektowej, jak i w prowadzeniu własnego warsztatu.
Praca ceramika w Polsce i za granicą – różnice i podobieństwa
Praca ceramika w Polsce różni się od tej za granicą głównie pod względem rynku zbytu i oczekiwań klientów. W Polsce dominują małe warsztaty, gdzie ceramicy tworzą unikalne, ręcznie robione przedmioty. Za granicą często obserwuje się większe zapotrzebowanie na produkcję masową, zwłaszcza w dużych manufakturach.
Podobieństwem jest jednak fakt, że w obu przypadkach liczy się pasja i indywidualny styl artysty. Praca w międzynarodowym środowisku daje dodatkowo możliwość poznania nowych technik i trendów, które mogą wzbogacić twórczość ceramika. To także szansa na rozwinięcie sieci kontaktów branżowych.
