W idealnym świecie nie tylko spłacalibyśmy wszystkie swoje zobowiązania na czas, ale też nie musielibyśmy zaciągać kredytów. Rzeczywistość pokazuje jednak, że pożyczki często ratują naszą sytuację finansową. A co jeśli trudno nam je spłacać na czas? Czy będziemy podlegać jakiejś karze i czy odsetki ulegają przedawnieniu? Przeanalizujmy!

Przedawnienie odsetek: informacje podstawowe

Prawdą jest, że jeśli dłużnik nie spełnia swojego świadczenia w wyznaczonym terminie, wierzyciel ma prawo żądać od niego odsetek za opóźnienie. A co jeśli takie opóźnienie nie przynosi żadnej szkody lub nie powstało z winy dłużnika? Art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego wypowiada się na ten temat jasno: w każdej z tych sytuacji można naliczyć odsetki.

Pamiętajmy jednak, że istnieje też coś takiego jak przedawnienie roszczenia odsetkowego. Kiedy ono następuje? Zanim odpowiemy na to pytanie, przeanalizujmy dokładnie, czym są odsetki i jakie wyróżniamy ich rodzaje.

Czym są odsetki?

Odsetki to koszty naliczane cyklicznie w zamian za użytkowanie pożyczonego kapitału. Mogą być także jedną z form odszkodowania za zwłokę w płaceniu zobowiązań. Ich wysokość obliczana jest zwykle na podstawie stopy procentowej, wielkości i czasu, na jaki został nam udostępniony kapitał.

Odsetki ustawowe

Możemy natknąć się również na termin odsetek ustawowych, o których mówią ustawy Kodeksu cywilnego. Takie odsetki są powiązane z właściwym świadczeniem. Obowiązek zapłaty odsetek powstaje w związku z brakiem spłaty zobowiązania podstawowego. Odsetki ustawowe, jako roszczenie okresowe pełnią funkcję odszkodowawczą.

Rodzaje odsetek ustawowych

Wyróżniamy kilka rodzajów odsetek ustawowych:

  • kapitałowe, czyli te będące formą zapłaty za korzystanie z obecnego kapitału w wypadku wzięcia pożyczki lub kredytu;
  • odsetki ustawowe za opóźnienie, stanowiące zabezpieczenie dla wierzyciela na wypadek spóźnień dłużnika w zapłacie należności. W rzeczywistości są one też formą sankcji za brak spełnienia świadczenia w terminie zapisanym w umowie;
  • odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Są one naliczane w związku z opóźnieniami z tytułu zobowiązań finansowych. Również w tym wypadku strona umowy, która nie otrzymała zobowiązań na czas, może żądać od dłużnika odsetek za opóźnienie.

Kiedy przedawniają się odsetki ustawowe?

Ponieważ odsetki ustawowe mają charakter akcesoryjny wobec świadczenia głównego, nie mogą się przedawnić później, niż świadczenie główne.

Jak możemy przeczytać w art. 118 Kodeksu cywilnego, takie odsetki przedawniają się z upływem 3 lat. Warto przy tym wziąć pod uwagę artykuł 359 § 1 Kodeksu cywilnego, w którym określono, ile mogą wynosić odsetki maksymalne: jest to dwukrotność odsetek ustawowych.

Terminy przedawnienia

Oprócz powyższego okresu innym podstawowy termin przedawnienia, to:

  • generalny termin przedawnienia wynoszący 6 lub 10 lat,
  • 3 lata dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • 2 lata dla tzw. roszczeń „z faktury” czyli związanych ze sprzedażą usług i towarów przez przedsiębiorców.

Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Kiedy przedawniają się odsetki stwierdzone wyrokiem lub nakazem zapłaty?

Istnieje zasada przedawnienia odsetek za opóźnienie w zapłacie zasądzonego już roszczenia. Czy wtedy obowiązuje nas termin 6 lub 10 lat? Otóż nie. Odsetki za okres od uprawomocnienia się orzeczenia sądu przedawniają się wciąż z terminem 3 lat, co wynika bezpośrednio z art. 118 Kodeksu cywilnego.

Dłuższy, bo 6-letni termin dotyczy roszczenia głównego i odsetek do uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Ustanowiony w art. 118 k.c. termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe stosuje się do roszczeń o odsetki za opóźnienie także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w terminie określonym w art. 554 Kodeksu cywilnego.

Roszczenie o odsetki za opóźnienie przedawnia się jednak najpóźniej z chwilą przedawnienia się roszczenia głównego.

Wyjątki

Istnieją dwa wyjątki, w których odsetki stają się roszczeniem samodzielnym. Pierwszy z nich występuje w przypadku, w którym roszczenie o świadczenie główne wygasło przed upływem terminu przedawnienia (może to być wskutek wykonania).

Drugi wyjątek stanowią przypadki, w których przed przedawnieniem się roszczenia głównego doszło do przerwania biegu roszczenia o odsetki.

Co, jeśli w ciągu 3 lat od wydania wyroku nie dojdzie do przerwania biegu przedawnienia roszczenia?

W tym wypadku odsetki również się przedawnią. By do tego nie dopuścić, wierzyciel powinien co 3 lata dokonywać czynności, których celem będzie przerwanie biegu przedawnienia. Chodzi zwykle o złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Należność główna stwierdzona prawomocnym orzeczeniem Sądu ulega dziesięcioletniemu okresowi przedawnienia.

Spłata przedawnionych odsetek

Czy trzeba spłacać przedawnione odsetki? Zgodnie z prawem, nie jest to obowiązkowe, jednak nie oznacza to, że wierzyciele nie będą podejmować prób ich odzyskania. W niektórych przypadkach możesz otrzymać wezwanie do zapłaty dotyczące nawet przedawnionych zobowiązań. Ważne jest, aby być świadomym swoich praw i odpowiednio reagować w takiej sytuacji.

Jeśli komornik poinformuje Cię o wszczęciu postępowania egzekucyjnego, sprawdź, jakiego okresu dotyczą roszczenia. Główna należność zazwyczaj nie podlega przedawnieniu, ale odsetki za opóźnienie mogą być już przeterminowane. W takiej sytuacji warto działać, aby uniknąć nieuzasadnionych kosztów.

Możesz skierować do wierzyciela wniosek, w którym przedstawisz dowody na przedawnienie odsetek, lub złożyć powództwo przeciwegzekucyjne w sądzie. Taka interwencja pozwala skutecznie bronić się przed nieuzasadnionymi roszczeniami i uniknąć spłaty przedawnionych zobowiązań.

Czy możemy się bronić przed egzekwowaniem przedawnionych odsetek?

Jeśli termin przedawnienia roszczeń już dawno minął, powinniśmy złożyć w sądzie powództwo przeciwegzekucyjne. Jest to prawna droga do zatrzymania przymusowej egzekucji komorniczej za przedawnione odsetki.

Zanim jednak wejdziemy na drogę sądową, możemy wcześniej zwrócić się do wierzyciela z prośbą o ograniczenie egzekucji. Mając ku temu solidne podstawy, może się okazać, że on sam wybierze polubowne załatwienie sprawy.

W przeciwnym razie, aby nie narazić się na zarzut przedawnienia roszczenia sformułowany w powództwie przeciwegzekucyjnym (dotyczącym np. kwoty odsetek), konieczne będzie złożenie wszczęcia egzekucji w terminie trzech lat od zakończenia tego postępowania.

Przedawnienie odsetek w egzekucji komorniczej: czy jest możliwe?

Choć roszczenia w egzekucji komorniczej przedawniają się po upływie 6 lat, praktyka pokazuje, że jest to właściwie niemożliwe. Dlaczego?

Od dnia rozpoczęcia postępowania egzekucyjnego do dnia jego zakończenia zawieszeniu ulega bieg przedawnienia.

Oznacza to, że jeśli komornik zdecyduje o umorzeniu egzekucji, nastąpi nowy 6-letni okres przedawnienia tytułu egzekucyjnego. Zanim minie termin przedawnienia roszczenia, sprawa z dużym prawdopodobieństwem znów trafi do komornika i bieg przedawnienia się roszczenia głównego nie ulegnie przerwaniu.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_154000639_wystaj%C4%85cy-ze-s%C5%82oika-monet-kawa%C5%82ek-papieru-z-tekstem-zap%C5%82aci%C4%87-na-bia%C5%82ym-tle.html

Oceń artykuł
0/5 (0)