Wykorzystywane przez wiele firm wczasy pod gruszą nadal cieszą się dużym powodzeniem szczególnie wśród większych przedsiębiorstw. To duża korzyść dla pracowników, ale też udogodnienie, które niesie pozytywne skutki również dla samego pracodawcy. Sprawdzamy, na czym polegają wczasy pod gruszą i jakie są zasady ich przyznawania.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_121200411_zbli%C5%BCenie-banknot%C3%B3w-polskich-z%C5%82otych-pln-polskie-sto-z%C5%82otych.html
Oprócz wynagrodzenia, które należy się za czas urlopu wypoczynkowego, pracownikowi w wybranych sytuacjach przysługuje również dofinansowanie wczasów z funduszu socjalnego. Jednak otrzymanie go wiąże się z pewnymi kryteriami. W związku z tym warunki, na jakich przyznawane jest wsparcie, jak i same kwoty wypłacane pracownikom w ramach wczasów pod gruszą nie są jednakowe dla wszystkich. Na czym polega świadczenie wczasy pod gruszą? Kto może je otrzymać? W jakiej wysokości wypłacane jest wsparcie? Jakie korzyści z wczasów pod gruszą uzyskuje pracownik i pracodawca?
Wczasy pod gruszą – co to jest?
Wczasy pod gruszą to dodatkowe dofinansowanie, które ma formę świadczenia socjalnego wypłacanego pracownikom. Ma ono związek z przysługującą na umowie o pracę pulą dni urlopu wypoczynkowego, który nie jest gwarantowany w umowach śmieciowych. Wypłatą środków, które pokrywają ten wydatek dla pracodawcy, zajmuje się Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.
Jest to rozwiązanie, które było często wykorzystywane przez zakłady i dużych przedsiębiorców w przeszłości. Obecnie nadal funkcjonuje ono w wielu firmach, ponieważ może być uważane jako jeden z elementów budowania pozytywnego wizerunku firmy wśród pracowników.
Kto ma prawo korzystać ze wczasów pod gruszą finansowanych z ZFŚS? Zwykle są to pracownicy i ich rodziny. Często możliwość ta obejmuje emerytów i rencistów, czyli byłych pracowników i ich rodziny. W regulaminie ZFŚS mogą znaleźć się także inne osoby, którym pracodawca przyznał prawo do skorzystania do tego typu świadczeń socjalnych.
Warto tu podkreślić, że dofinansowanie ze środków ZFŚS na wczasy pod gruszą jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych. Obowiązuje to jednak do kwoty 1000 zł. Od świadczenia nie pobiera się też składek ZUS.
Kto może oferować pracownikom wczasy pod gruszą?
Wczasy pod gruszą są formą wsparcia oferowaną przez pracodawcę w ramach jego działalności socjalnej, którą art. 2 Ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych tłumaczy jako:
usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
Wczasy pod gruszą finansuje się więc z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, który ma działać na rzecz wyżej wymienionego wsparcia pracowników. Z kolei założenie ZFŚS zależy od wielkości przedsiębiorstwa. Większe są zobligowane to samodzielnego tworzenia funduszu, z kolei mniejsze również mogą to zrobić, ale już na wniosek organizacji związkowej.
Fundusz Świadczeń Socjalnych
Tworzenie Funduszu Świadczeń Socjalnych reguluje art. 3 Ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Według niego:
1) Fundusz tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.
2) Pracodawcy, którzy zatrudniają na dzień 1 stycznia danego roku, przynajmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, tworzą Fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej.
3) Pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych tworzą Fundusz niezależnie od tego, jaką liczbą zatrudnianych pracowników dysponują.
Na jakich zasadach wypłacane są wczasy pod gruszą?
Kryteria i zasady związane z wypłatą wczasów pod gruszą regulują zapisy Ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Podstawą w ubieganiu się o dofinansowanie jest konkretna sytuacja życiowa, rodzinna i materialna pracownika. Wczasy pod gruszą mają być pewnym wsparciem dla osób, których warunki finansowe są trudne. Dodatkowo, jeśli w ciągu danego roku wykorzysta się 10 dni nieprzerwanego urlopu, pracownicy mogą również starać się o wypłatę wczasów pod gruszą (14 dni kalendarzowych). Szczegółowe warunki wczasów pod gruszą muszą być umieszczone w regulaminie ZFŚS.
W ogólnym rozumieniu wypłata wczasów pod gruszą nie zależy od tego, w jakim terminie pracownik wykorzysta urlop wypoczynkowy. Może to być termin zarówno wakacyjny, jak i zimowy. Nie jest istotne także to, w jaki sposób ten okres będzie zaplanowany. Po spełnieniu określonych kryteriów pracownik ma prawo do wczasów pod gruszą w przypadku zorganizowanej wycieczki, dowolnego wyjazdu, ale też również w sytuacji pozostania w domu.
Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Szczegółowe warunki wczasów pod gruszą powinny znaleźć się w regulaminie ZFŚS. Zgodnie z art. 8 ust. 2 Ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, pracodawca powinien tam opisać zasady i warunki korzystania z usług oraz świadczeń finansowanych z Funduszu, zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele, czy rodzaje działalności socjalnej.
W regulaminie Zakładowego funduszu Świadczeń Socjalnych należy opisać:
1) kto jest uprawniony do wypłaty wczasów pod gruszą;
2) jaka jest jego wysokość wypłacanego świadczenia;
3) z jaką częstotliwością są wypłacane wczasy pod gruszą;
4) ile dni nieprzerwanego urlopu pracownicy powinni wykorzystać, aby mogli otrzymać dofinansowanie wypoczynku.
Warunki przyznawania wczasów pod gruszą
Wszelkie zasady związane z możliwością wypłaty wczasów pod gruszą określa regulamin ZFŚS. Muszą być one jasno sformułowane oraz dostępne do wglądu przez każdego pracownika.
Jeśli zatrudniony spełni określone w dokumencie kryteria, powinien złożyć do pracodawcy odpowiedni wniosek. Należy w nim wymienić okres, w jakim pracownik przebywał na urlopie wypoczynkowym. Ponadto trzeba podać dochód miesięczny na członka rodziny. Do wniosku można załączyć kartę urlopową, zaświadczenie o dochodach, a czasami również PIT za poprzedni rok.
Wczasy pod gruszą a świadczenie urlopowe
Wczasy pod gruszą są często utożsamiane ze świadczeniem urlopowym. W rzeczywistości są to jednak dwie różne formy wsparcia bazujące na odmiennych kryteriach.
Jak wskazaliśmy wyżej, wczasy pod gruszą są wypłacane w firmach, które prowadzą Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i są przeznaczone dla osób w trudnej sytuacji życiowej (stan majątkowy), które wykorzystały urlop w ciągu kolejnych 14 dni kalendarzowych.
Z kolei świadczenie urlopowe jest dodatkiem finansowym w formie jednorazowej, które oferowane jest przez firmy zatrudniające mniej niż 50 pracowników oraz nieprowadzące Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Nie jest to jednak czynnik obowiązkowy. Uruchomienie świadczeń urlopowych w mniejszych firmach zależy od samej decyzji pracodawcy. Świadczenie urlopowe zależy od liczby dni urlopu wypoczynkowego (14 dni kalendarzowych). Przy jego wypłacie nie obowiązuje kryterium dochodowe. Wysokość świadczenia urlopowego w maksymalnym zakresie odpowiada odpisowi podstawowemu na ZFŚS. Kwota jest określana proporcjonalnie do czasu pracy pracowników w zależności od warunków (np. wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze).
Obie formy różnią się także terminem wypłaty. Wczasy pod gruszą są przekazywane przed lub po urlopie, najczęściej wraz z pensją za konkretny miesiąc. Z kolei świadczenie urlopowe powinno być przekazane najpóźniej w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego.
Warto tu podkreślić, że pracodawca może nie zdecydować się ani na ZFŚS, ani na świadczenia urlopowe. Informację o tym fakcie musi jednak przekazać swoim pracownikom do końca stycznia danego roku kalendarzowego. W przeciwnym wypadku będzie musiał wypłacić środki zgodnie z regulacjami obowiązującymi w ustawie.
Wczasy pod gruszą – ile wynoszą?
Jaka jest wysokość wczasów pod gruszą? Tutaj nie ma określonej kwoty, która obowiązuje każdego pracodawcę prowadzącego Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Wysokość wczasów pod gruszą nie powinna być także taka sama dla wszystkich pracowników, ponieważ jest to uzależnione od sytuacji materialnej pracownika, a więc zarobków uzyskiwanych w jego gospodarstwie domowym. Jednocześnie na kwotę wczasów pod gruszą nie powinien wpływać staż pracy, czy kwalifikacje zawodowe.
Choć art. 3 ust. 4 Ustawy z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wskazuje maksymalne kwoty wypłacane pracownikom, pracodawca samodzielnie wybiera wysokość wsparcia w danej firmie. Zakres wypłat różni się także w zależności od warunków pracy. Zgodnie z przepisami, do końca 2024 roku maksymalne kwoty ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w II półroczu 2023 roku. Przedstawiamy je poniżej.
1) Pracownik zatrudniony w normalnych warunkach pracy może otrzymać:
pełny etat – 2417,14 zł;
3/4 etatu – 1812,86 zł;
1/2 etatu – 1208,57 zł;
1/4 etatu – 604,29 zł.
2) Pracownik zatrudniony w szczególnie uciążliwych warunkach pracy może otrzymać:
pełny etat – 3222,86 zł;
3/4 etatu – 2417,15 zł;
1/2 etatu – 1611,43 zł;
1/4 etatu – 805,72 zł.
Istnieje jeszcze specjalny przedział dla pracowników młodocianych, którzy mogą otrzymać kolejno 322,29 zł, 386,74 zł i 451,20 zł w zależności od roku nauki.
W rzeczywistości pracownicy rzadko otrzymują maksymalne kwoty ustalone na podstawie ustawy. Sam ich zakres ma zależeć od sytuacji materialnej pracownika, a więc trudno sądzić, że w jednej firmie będzie wiele osób będzie w krytycznym punkcie finansowym.
Wczasy pod gruszą – korzyści
Wczasy pod gruszą były popularne dawniej i nadal są wykorzystywane w wielu przedsiębiorstwach ze względu na wiele korzyści. Na ich wprowadzeniu zyska zarówno pracownik, jak i sam pracodawca. Co dokładnie można zaliczyć do takich korzyści?
Korzyści dla pracownika
Wczasy pod gruszą w założeniu stworzone są z myślą o poprawie sytuacji życiowej pracownika. Co zatem może konkretnie zyskać? Przede wszystkim:
1) mniejsze koszty urlopu wypoczynkowego;
2) uzyskanie większego budżetu, który umożliwi dalszy lub atrakcyjniejszy wyjazd;
3) wykorzystanie dłuższego urlopu i wypoczynku dobrze wpływa na kondycję psychiczną i fizyczną pracownika (mniejsze ryzyko wystąpienia pracoholizmu czy wypalenia zawodowego).
Korzyści dla pracodawcy
Mimo że wprowadzenie wczasów pod gruszą może kojarzyć się ze zwiększonymi formalnościami i wydatkami pracodawcy, jest to także pewna inwestycja oraz korzyść dla samej firmy:
1) wczasy pod gruszą pozwalają tworzyć pozytywny wizerunek firmy oraz pracodawcy dbającego o zdrowie i wypoczynek pracowników (jest to ważna cecha szczególnie w przypadku przedstawicieli pokolenia Z);
2) pracodawca jest w stanie skuteczniej zarządzać i lepiej zaplanować pracę ze względu na konieczność wykorzystania dłuższego urlopu, a nie wielu krótkich dni wolnych;
3) wczasy pod gruszą sprzyjające dłuższemu urlopowi przeciwdziałają pracoholizmowi i wypaleniu zawodowemu;
4) pracownicy otrzymujący dodatkowe wczasy pod gruszą są bardziej zmotywowani i zaangażowani w swoją pracę.
Źródło zdjęcia głównego:
- https://pl.123rf.com/photo_151809903_young-male-employee-preparing-for-the-trip.html
