W umowę darowizny samochodu możliwa jest zmiana właściciela samochodu w obrębie bliskiej rodziny, co jednocześnie daje możliwość uniknięcia dodatkowych kosztów. A te przy normalnej umowie sprzedaży mogą być wysokie, sięgając kilku tysięcy złotych. Sprawdzamy, jak powinna wyglądać umowa darowizny samochodu i o czym pamiętać w przypadku chęci jej podpisania.
Wiele osób decyduje się na umowę darowizny samochodu, ponieważ jej złożenie znacznie ułatwia proces przekazania pojazdu osobie z bliskiej rodziny. Oczywiście istnieją tutaj określone zasady. Wyższe kwoty transakcji wymagać będą opłaty w urzędzie skarbowym. Ponadto przygotowanie umowy darowizny samochodu powinno obejmować odpowiednią treść. Kto może z niej skorzystać? Jak napisać umowę darowizny samochodu? Czy taki dokument można wykorzystać przy współwłasności?
Darowizna samochodu – czym jest?
Jeśli chodzi o ogólną definicję umowy darowizny, znajdziemy ją w art. 888 Kodeksu cywilnego, który brzmi:
„§ 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.
Darowizna samochodu polega na przeniesieniu prawa własności do pojazdu. Często formalność ta jest bezpłatna, czyli nie wymaga opłacenia podatku. Aby jednak mogła zaistnieć taka możliwość, istotna jest kwota wolna od podatku, której wysokość ustalana jest na podstawie grupy podatkowej.
Z formy darowizny samochodu często korzystają rodzice, którzy pełnią funkcję darczyńcy. Przekazują oni prawa majątkowe do pojazdu na rzecz swojego dziecka, czyli obdarowanego. Umowa darowizny samochodu jest również korzystna przy współwłasności, gdzie młody kierowca, nabywając częściowe prawa do pojazdu, może skorzystać ze zniżek na ubezpieczenie OC przysługujących temu bardziej doświadczonemu właścicielowi (rodzicowi) za bezszkodową jazdę.
Kto może skorzystać z darowizny samochodu?
Z umowy darowizny może skorzystać wiele osób. Ostateczne warunki, które dotyczą niezbędnych opłat, różnią się jednak w zależności od kwoty wolnej od podatku względem pokrewieństwa i odpowiadającej jej grupy podatkowej.
Stroną umowy darowizny może być osoba będąca członkiem najbliższej rodziny, czyli należąca do grupy 0. Jest to:
małżonek,
dzieci – syn, córka,
rodzice,
dziadkowie (babcia, dziadek) i pradziadkowie,
pasierb i pasierbica,
ojczym i macocha,
rodzeństwo (brat, siostra).
Możliwe jest też podpisanie umowy darowizny przez osoby z dalszej rodziny, które tworzą II i III grupę podatkową. Według art. 14 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn podział wygląda następująco:
osoby należące do II grupy podatkowej dotyczą zstępnych rodzeństwa (dzieci brata, wnuki siostry), rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych (mąż wnuczki, żona wnuka);
osoby należące do III grupy podatkowej dotyczą innych nabywców, czyli osób niespokrewnionych.
Jeśli osoby podpisujące umowę należą do II lub III grupy podatkowej, a pojazd ma wartość wyższą od kwoty wolnej od podatku, muszą zapłacić podatek.
Darowizna samochodu – jak ją dokonać?
Regulacje związane z wymaganą formą darowizny znajdziemy w art. 890 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią:
„§ 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione”.
W ogólnym znaczeniu, aby umowa darowizny samochodu miała moc prawną, wystarczy sporządzić ją na piśmie, a po jej podpisaniu przekazać przedmiot, czyli pojazd osobie obdarowanej. Wizyta u notariusza, która generuje dodatkowe koszty, nie jest tu niezbędna.
Sprawdź również:
Praca w biurze podróży – co trzeba wiedzieć? Wynagrodzenie i wymagania
Kucharz – jak nim zostać? Zarobki, staż pracy i umiejętności
Jak sobie radzić z pracą zmianową? Jaki ma ona wpływ na zdrowie?
Umowa darowizny samochodu – co powinna zawierać?
Umowa, jak każdy tego typu dokument musi zawierać najważniejsze informacje o stronach ją zawierających i jej przedmiocie. W przypadku darowizny samochodu niezbędne są dane takie jak:
data i miejsce zawartej umowy darowizny;
dane obu stron umowy, czyli obdarowującego i obdarowanego, czyli imię, nazwisko, PESEL, miejsce zamieszkania, numer dowodu osobistego;
stopień pokrewieństwa;
opis przedmiotu umowy darowizny, czyli marka, rok produkcji, VIN, nr silnika, nr rejestracyjny;
określona wartość przedmiotu darowizny, czyli samochodu;
oświadczenie obdarowującego o posiadaniu prawa własności samochodu;
oświadczenie darczyńcy o darowaniu samochodu lub jego części;
oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny samochodu lub jego części;
oświadczenie o stanie technicznym pojazdu;
podpisy darczyńcy i obdarowanego.
Ważne, aby w umowie pojawiły się dokładne szczegóły. Gdy któryś z zapisów będzie niejasny lub braknie jakiegoś elementu np. podpisów obu stron, może to wygenerować nie tylko problemy w urzędzie skarbowym, ale i późniejsze ewentualne roszczenia osób zawierających umowę.
Może Cię zainteresować: Umowa kupna-sprzedaży samochodu – co zawiera? Wzór umowy
Wzór umowy darowizny samochodu
Umowa darowizny pojazdu powinna zawierać wyżej wymienione informacje. Nie ma jednak uniwersalnego formularza. Przykładowy wzór umowy darowizny w formacie pdf można poprać tutaj:
Darowizna samochodu w rodzinie – zgłoszenie do Urzędu Skarbowego
W przypadku samochodu nabytego przez umowę darowizny można liczyć się zarówno z brakiem wymogu opłacenia podatku, jak i koniecznością uiszczenia odpowiedniej opłaty.
Kiedy nie trzeba płacić podatku?
Osoby z najbliższej rodziny, czyli z „grupy 0” mogą zostać zwolnione z podatku, jednak po spełnieniu odpowiednich kryteriów. Umowa darowizny nie będzie wymagać uregulowania opłaty, jeśli nie przekracza kwoty wolnej od podatku oraz w terminie do 6 miesięcy zostanie zgłoszona w urzędzie skarbowym.
Po przekroczeniu tego terminu trzeba będzie opłacić podatek mimo najbliższego pokrewieństwa. Poza tym urząd może uznać to za oszustwo, co wiąże się z odpowiedzialnością karno-skarbową.
Z drugiej strony warto rozważyć zgłoszenie darowizny nawet wtedy, gdy wartość samochodu nie przekracza kwoty wolnej od podatku (od 1 lipca 2023 roku to 36 120 zł). Ma to związek z faktem, że po przekroczeniu sumy wyższej ze wszystkich darowizn podarowanych w ciągu pięciu lat wymaga się przekazania takiej informacji urzędowi skarbowemu. Konsekwencją niedopełnienia tego obowiązku jest nałożenie kary np. karnej stawki podatku. Uzyskując kilka rzeczy w formie darowizny, można łatwo stracić rachubę, kiedy próg kwoty wolnej od podatku został przekroczony.
Kiedy trzeba zapłacić podatek?
Konieczność odprowadzenia opłaty do urzędu skarbowego zależy od grup podatkowych i odpowiadającej im kwocie wolnej od podatku. Są one wskazane w art. 9 ust. 1 ustawy o darowiznach:
1) 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 5 733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
W związku z powyższym, gdy osoba z II grupy podatkowej otrzyma przedmiot darowizny o wartości mniejszej niż 27 090 zł, nie musi płacić podatku. Z kolei, jeśli wartość darowizny przekroczy taką kwotę, podatek liczy się od różnicy między kwotami np. w przypadku pojazdu za 40 000 zł, podatek będzie naliczany od kwoty 12 910 zł (40 000 – 27 090).
Szukasz pracy z Poznaniu? Z pewnością znajdziesz ją w serwisie GoWork.pl!
Ile wynosi podatek od darowizny samochodu dla grup podatkowych?
Zgodnie z treścią art. 15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, stawki podatku obliczanego od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku są podzielone według poniższej skali:
Czy można zgłosić darowiznę samochodu przez Internet?
Istnieje możliwość załatwienia formalności związanych z umową darowizny pojazdu przez Internet. Należy wtedy użyć właściwego formularza SD-Z2 dostępnego na rządowej stronie podatki.gov.pl. Znajdziemy go w zakładce e-Deklaracje. Wypełniony formularz trzeba potwierdzić danymi autoryzującymi lub podpisem elektronicznym, a później przesłać do Urzędu Skarbowego.
Podobną możliwość ma się w przypadku zgłoszenia zbycia/nabycia pojazdu przez profil zaufany lub konto mObywatel. Po wypełnieniu formularza trzeba podpisać go profilem zaufanym, a następnie wysłać do wydziału komunikacji odpowiedniego urzędu (np. starostwo powiatowe, urząd miasta), uzyskując urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP).
Darowizna samochodu a współwłasność
Darowizna pojazdu jest również możliwa w przypadku współwłasności. Ogólny schemat dokumentu pozostaje ten sam. Jedynie w umowie należy wtedy zawrzeć informacje o przeniesieniu połowy wartości przedmiotu umowy, czyli samochodu.
Przekazanie tylko części praw majątkowych do pojazdu w formie darowizny jest częstą praktyką stosowaną w przypadku młodych kierowców. Z racji swojego wieku otrzymują oni wysokie raty ubezpieczenia, a stając się współwłaścicielem pojazdu, mogą korzystać z wypracowanych zniżek drugiej strony umowy.
Darowizna samochodu a ubezpieczenie OC
Decydując się na darowiznę samochodu, należy pamiętać o konieczności powiadomienia towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym aktualny właściciel ma wykupioną polisę OC. Ma się na to 14 dni od podpisania umowy.
Po zgłoszeniu do ubezpieczyciela podpisania umowy darowizny istnieją różne możliwości:
1) Towarzystwo ubezpieczeniowe może przepisać aktualną polisę na obdarowanego (możliwa jest rekalkulacja składki).
2) Obdarowany ma możliwość kontynuowania polisy z zastrzeżeniem, że nie będzie ona automatycznie przedłużona po wygaśnięciu.
3) Obdarowany może skorzystać z opcji wypowiedzenia umowy i zawarcia nowej z innym podmiotem.
Warto podkreślić, że jeśli obdarowany nie chce przedłużać polisy OC i wypowie umowę ubezpieczenia, darczyńca może starać się o uzyskanie zwrotu części składki, która przypadła za czas, który pozostał do jej wygaśnięcia.
Podpisanie umowy darowizny pojazdu – co dalej?
Podpisanie umowy darowizny pojazdu poza kwestią ubezpieczenia wiąże się też z koniecznością zgłoszenia tego faktu w wydziale komunikacji. Dotyczy to sytuacji zarówno przekazania pojazdu w całości, jak również tylko w jego części.
Zmiana właściciela powoduje wymóg przerejestrowania samochodu. Należy do zrobić w odpowiednim dla miejsca zamieszkania wydziale komunikacji w ciągu 30 dni od podpisania umowy. Dokumenty, które są niezbędne to:
umowa darowizny samochodu,
dowód rejestracyjny,
dowód osobisty lub paszport,
opcjonalnie zaświadczenie o badaniu technicznym pojazdu,
aktualne ubezpieczenie.
Obdarowujący również powinien również udać się do wydziału komunikacji w celu wyrejestrowania pojazdu.
