Lekarz orzecznik działa w zakresie świadczeń przyznawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Osoba ta jest upoważniona do przeprowadzenia kontroli i wydania orzeczenia. Sprawdzamy, na czym polega praca lekarza orzecznika i w jaki sposób może przeprowadzić stosowne badanie.
Sytuacja wynikająca z niemożności zapewnienia bytu materialnego jest trudna. Na takie zdarzenia ZUS ma przewidziane określone wsparcie. Jednak wypłata świadczeń chorobowych czy rentowych wiąże się z określonymi kryteriami. Aby sprawdzić, czy ustalane w przepisach warunki są spełnione, ZUS podejmuje działania realizowane przez lekarza orzecznika. Jego opinia ma wpływ na ostateczne wypłacenie świadczeń, choć od tej decyzji można się również odwołać. Kim jest lekarz orzecznik? Jakie ma kompetencje? Kto może nim zostać? Jak wygląda badanie przeprowadzone przez lekarza orzecznika?
Lekarz orzecznik – kim jest?
Tytułem lekarza orzecznika nazywana jest osoba, która jest wykwalifikowanym specjalistą medycyny. Uzyskane kompetencje pozwalają analizować stan zdrowia osób korzystających lub starających się o przyznanie określonych świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Lekarz orzecznik działa w konkretnych oddziałach ZUS.
W procesie realizacji zadań związanych z orzekaniem dla celów świadczeń lekarz orzecznik kieruje się podręcznikiem “Standardy orzecznictwa lekarskiego”. Jest on stworzony przez cenionych lekarzy i specjalistów oraz zawiera najważniejsze zagadnienia z wiedzy medycznej, diagnostyki i obrazowania, a także technik operacyjnych. Podręcznik jest regularnie aktualizowany pod względem informacji i wyników badań.
Kto może zostać lekarzem orzecznikiem?
Praca jako lekarz orzecznik ZUS wymaga uzyskania odpowiednich kompetencji. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy, lekarzem orzecznikiem i członkiem komisji lekarskiej może być lekarz, który:
- jest specjalistą szczególnie w zakresie dziedzin medycyny takich jak choroby wewnętrzne, chirurgia, neurologia, psychiatria, medycyna pracy, medycyna społeczna;
- odbył szkolenie w zakresie ustalonym przez Prezesa Zakładu.
Co więcej, członek komisji lekarskiej nie może jednocześnie sprawować funkcji lekarza orzecznika.
Szukasz pracy w Poznaniu? Wejdź na GoWork.pl i sprawdź najnowsze oferty!
Lekarz orzecznik ZUS – na czym polega jego praca?
Lekarz orzecznik przeprowadza badania osób na zwolnieniu lekarskim oraz wydaje orzeczenia, na podstawie których wypłacane są określone świadczenia z ZUS. Jest on upoważniony do orzekania o niezdolności do pracy. Dotyczy to jej stopnia oraz określania pozostałych kwestii wskazanych w art. 14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak:
- data powstania niezdolności do pracy;
- trwałość lub przewidywany okres niezdolności do pracy;
- związek przyczynowy niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami np. wypadkiem przy pracy, chorobą zawodową;
- niezdolność do samodzielnej egzystencji;
- celowość przekwalifikowania zawodowego.
Zadaniem lekarza orzecznika nie jest diagnozowanie osoby badanej ani jej leczenie. Obowiązkiem takiej osoby jest za to dokonanie oceny stopnia niezdolności do pracy na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej. Jest to niezbędne do celów ustalenia uprawnień w formie wypłaty świadczeń.
Jak zostać lekarzem orzecznikiem?
Aby zostać lekarzem orzecznikiem, konieczne jest spełnienie określonych wymagań zawodowych i formalnych. Wymagania te obejmują:
- Wykształcenie medyczne – lekarz orzecznik musi posiadać dyplom ukończenia studiów medycznych oraz prawo wykonywania zawodu.
- Doświadczenie zawodowe – preferowane są osoby z co najmniej kilkuletnią praktyką lekarską w dziedzinach takich jak medycyna pracy, rehabilitacja czy medycyna rodzinna.
- Specjalistyczne szkolenie – lekarz musi ukończyć odpowiednie kursy i szkolenia z zakresu orzecznictwa, organizowane przez instytucje takie jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
- Umiejętności interpersonalne – praca lekarza orzecznika wymaga umiejętności komunikacji z pacjentami, analizy dokumentacji medycznej oraz podejmowania decyzji zgodnych z przepisami prawa.
Jak wygląda proces wydawania orzeczenia?
Procedura orzecznicza składa się z kilku etapów:
Analiza dokumentacji medycznej
Lekarz orzecznik dokładnie zapoznaje się z historią choroby pacjenta, wynikami badań oraz opiniami innych specjalistów.Badanie lekarskie
W wielu przypadkach lekarz przeprowadza własne badanie pacjenta, aby ocenić jego stan zdrowia na podstawie obiektywnych kryteriów.Sporządzenie orzeczenia
Na podstawie zebranych informacji lekarz formułuje opinię, która trafia do instytucji decyzyjnej, np. ZUS. Dokument zawiera szczegółowe uzasadnienie i wnioski dotyczące dalszego postępowania.Urzędowe postanowienie
Orzeczenie lekarza stanowi podstawę do podjęcia decyzji administracyjnej, która określa, czy pacjent otrzyma świadczenie.
Czym różni się lekarz orzecznik od lekarza medycyny pracy?
Choć obie specjalizacje mogą wydawać się zbliżone, zakres ich działań jest odmienny:
- Lekarz medycyny pracy zajmuje się oceną zdolności do pracy w kontekście warunków panujących na stanowisku pracy.
- Lekarz orzecznik natomiast koncentruje się na ocenie ogólnej zdolności do pracy, wydawaniu opinii o niezdolności do pracy lub kwalifikacji do świadczeń.
Dlaczego praca lekarza orzecznika jest ważna?
Lekarz orzecznik odgrywa kluczową rolę w systemie wsparcia społecznego. Dzięki jego pracy:
- Osoby potrzebujące pomocy finansowej mogą uzyskać świadczenia w sposób szybki i zgodny z przepisami.
- Unika się nadużyć w systemie, ponieważ proces orzeczniczy jest oparty na rzetelnej ocenie medycznej.
- Pacjenci mają dostęp do odpowiedniej rehabilitacji lub innych form wsparcia, które pomagają im wrócić do zdrowia i aktywności zawodowej.
Jak wygląda badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika ZUS?
Badaniu przez lekarza orzecznika podlegają zarówno osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim, jak i ubezpieczeni składający wniosek o przyznanie świadczenia ZUS m.in. rentę. Może być ono przeprowadzone we wskazanym oddziale ZUS odpowiednim do miejsca zamieszkania osoby badanej. Jeśli stan zdrowia stwierdzony w zaświadczeniu lekarskim uniemożliwia osobiste zgłoszenie się na badanie, jest ono przeprowadzane za zgodą chorego w miejscu pobytu osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie.
W sytuacji niestawienia się wezwanego na badanie bez uzasadnionej przyczyny, skierowanie na badanie w nowym terminie dokonuje się za zwrotnym poświadczeniem odbioru, gdzie informuje się również o skutkach niestawiennictwa. Jeśli osoba nadal nie stawi się na badanie, ZUS odstępuje od dalszego postępowania w sprawie.
Na badanie takie osoby powinny zabrać ze sobą całą dokumentację medyczną. Jeśli jest ona wystarczająca, lekarz orzecznik nie zawsze podejmuje się badania weryfikowanej osoby. Niezbędny jest za to dokument tożsamości oraz skierowanie na badanie od ZUS.
W trakcie badania lekarz orzecznik dokładnie analizuje całą dokumentację medyczną. Może wypytywać badanego również o jego wykształcenie, czy doświadczenie zawodowe w celu sprawdzenia możliwości przekwalifikowania, na które ZUS również udziela świadczeń. Na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej i wywiadu pacjenta, lekarz wydaje stosowne orzeczenie. Zdarza się również, że przed wydaniem decyzji lekarz orzecznik może wcześniej uzupełnić dokumentację z wniosku o opinię lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki badań dodatkowych czy obserwacji szpitalnej.
Może Cię zainteresować: Kontrola ZUS – najważniejsze informacje o przeprowadzaniu kontroli
Sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS
Orzeczenie wydane przez lekarza orzecznika nie jest decyzją ostateczną. W ciągu 14 dni od daty doręczenia orzeczenia przysługuje osobie zainteresowanej sprzeciw lub zarzut wadliwości, wnoszony do jednostki organizacyjnej Zakładu odpowiedniej ze względu na miejsce zamieszkania badanego.
Sprzeciw rozpatruje komisja lekarska ZUS, która dokonuje oceny niezdolności do pracy, a także jej stopnia czy okoliczności weryfikowanych wcześniej przez lekarza orzecznika. Trzyosobowa komisja lekarska wydaje decyzje większością głosów.
Warto podkreślić, że nie ma możliwości odwołania się od orzeczenia w przypadku kontroli zwolnienia lekarskiego lub rehabilitacji leczniczej.
Komisja lekarska ZUS – jak wydaje ocenę?
W przypadku oceny stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy czy rokowania co do odzyskania zdolności do pracy zarówno komisję lekarską, jak i samego lekarza orzecznika według art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązuje uwzględnienie czynników takich jak:
„1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne”.
Podobnie jak w przypadku orzecznika ZUS, komisja lekarska może wydać decyzję zarówno na podstawie badania i dokumentacji, jak i samej dokumentacji, ale też uzupełnić dokumenty o opinię dodatkowych lekarzy czy o dodatkowe wyniki z badań.
Jeśli nie wniesiono żadnego sprzeciwu ani zarzutu wadliwości, orzeczenie lekarza orzecznika jest podstawą do wydania decyzji w kwestii wypłaty świadczeń biorących pod uwagę stwierdzenie niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_170462064_koncepcja-medyczna-ze-stetoskopem-na-recept%C4%99-rx.html
