Według danych statystycznych blisko 80% polskich przedsiębiorstw jest zagrożonych ryzykiem popełnienia przestępstwa przez pracowników. Do najczęstszych należą tu kradzieże pracownicze. Co grozi za kradzież w pracy? Jaką formę zwolnienia powinien zastosować pracodawca i czy obejdzie się bez zawiadomienia odpowiednich służb?
Kradzieże pracownicze to częsty problem
Dane nie wyglądają tu najlepiej – blisko 80% polskich przedsiębiorstw może zostać dotkniętych problemem przestępstw, popełnianych przez pracowników. Do jednych z ich najczęstszych rodzajów należą kradzieże pracownicze. To zawsze trudna sytuacja dla pracodawcy, który nie tylko będzie musiał udowodnić kradzież w pracy dokonaną przez zatrudnionego, ale i zdecydować, jakie konsekwencje z jej racji zastosować.
Czy kradzież w miejscu pracy to tylko drobne przestępstwo?
To zależy od wartości dokonanej kradzieży w pracy. Inaczej odniesiemy się bowiem np. do kradzieży niewielkiej liczby sprzętu biurowego o wartości do 200 zł, a inaczej np. do kradzieży mienia przekraczającej wartość 500 zł. To od tej kwoty możemy już bowiem mówić nie o wykroczeniu, a faktycznym przestępstwie, ściganym przez odpowiednie organy.
TO MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ: 25-letnia fryzjerka nie dostała wypłaty, więc pożyczyła sprzęt z pracy. Konsekwencje były fatalne
Jak udowodnić kradzież w pracy? Monitoring może pomóc
Zauważyliście kradzież w pracy? Odpowiedzialnością pracodawcy będzie jej udowodnienie. Nie można bowiem zwolnić pracownika za domniemaną kradzież, jedynie na podstawie własnych obaw czy podejrzeń. Trzeba udowodnić, że szkoda powstała z winy pracownika.
Jak udowodnić kradzież w pracy, aby móc wyciągnąć konsekwencje? Tu pomóc może monitoring! Nie można go jednak zamontować w pomieszczeniach socjalnych firmy, czyli szatni pracowniczej czy biurowej kuchni. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca może jednak wprowadzić monitoring w pozostałych pomieszczeniach budynku firmy, jeśli jest to uzasadnione np. potrzebą ochrony mienia. Można też postawić monitoring nad całym terenem wokół zakładu pracy (w zalezności od obszaru podwórka u danego pracodawcy).
Pracodawca ma jednak obowiązek poinformować swój zespół o wdrażanym monitoringu i to co najmniej na 2 tygodnie przed jego faktyczną instalacją. Nowi pracownicy muszą z kolei zostać o tym poinformowani w formie pisemnej. Choć więc oznacza to, że potencjalny złodziej będzie wiedzieć, że mamy go „na oku”, może to jednak sprawić, że kradzieże w pracy ustaną.
SPRAWDŹ TEŻ: Rewizja osobista – kiedy jest możliwa?
Zwolnienie za kradzież w pracy – jaką powinno mieć formę?
Jeśli zebraliśmy już dowody na kradzież w pracy jednego z pracowników, możemy zacząć decydować, jakie konsekwencje wobec tej osoby chcemy zastosować. Czy dyscyplinarka za kradzież to najlepsze rozwiązanie?
Zwolnienie za kradzież w pracy to dosyć oczywista konsekwencja tego typu czynu. Nawet jeśli była to jedynie kradzież jedzenia w pracy, czy przedmiotów o niewielkiej wartości, pracodawca ma prawo na tej podstawie podejrzewać, że sytuacja może się powtórzyć. Trudno też w takim wypadku o odzyskanie zaufania do pracownika.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Skutki zwolnienia dyscyplinarnego
Zwolnienie za przywłaszczenie mienia: podstawa prawna
Aby jednak móc zwolnić pracownika za kradzież, musimy wykazać i udowodnić wskazaną w treści rozwiązania umowy przyczynę naruszenia obowiązków pracowniczych. Pracodawca, który z tego względu chce zwolnić pracownika dyscyplinarnie, musi w świadectwie pracy wskazać tryb i podstawę prawną rozwiązania umowy. Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?
Zgodnie z przepisami art. 52. § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu pracy jest to możliwe w poniższych, dwóch wypadkach:
ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem.
Jeśli więc kradzież pracownicza nie nosiła w naszej sytuacji znamion przestępstwa, a tylko wykroczenia, zwolnienie za kradzież w pracy w formie dyscyplinarnej może być ryzykowne. Jeśli jednak wartość kradzieży przekroczyła 500 zł, czyn należy zgłosić tak, aby móc zwolnić pracownika w przeciągu maksymalnie miesiąca od dnia uzyskania informacji na ten temat.
Kradzież w pracy – co zrobić?
Jeśli zatem nie tylko zauważyliście kradzież w pracy, ale i posiadacie na nią dowody, czas zgłosić sprawę odpowiednim służbom. Jeśli wartość kradzieży mienia pracodawcy przekracza tu wspomnianą kwotę 500 zł, raczej nie obejdzie się bez udziału policji.
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego (KPK), każdy ma społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwach ściganych z urzędu. W przypadku niektórych przestępstw (np. zabójstwa) niezawiadomienie o przestępstwie będzie stanowiło nawet osobne przestępstwo!
Zgłoszenie kradzieży w miejscu pracy organom ścigania ułatwi nam także drogę do przygotowania zwolnienia dyscyplinarnego pracownika.
PRZECZYTAJ TEŻ: Przeszukanie szafki pracowniczej – kiedy jest możliwe?
Jak pracodawca informuje pracowników o zasadach ochrony mienia?
Zapewnienie ochrony mienia oraz zapewnienia bezpieczeństwa pracowników to kluczowe obowiązki każdego pracodawcy. Aby uniknąć nieporozumień i problemów, pracodawca powinien regularnie informować swoich pracowników o zasadach dotyczących odpowiedzialności materialnej i ochrony mienia. W praktyce najczęściej odbywa się to poprzez odpowiednio sformułowany regulamin pracy, który szczegółowo opisuje oczekiwania wobec pracowników, a także procedury związane z ochroną mienia firmy.
Pracodawca może również organizować spotkania informacyjne, podczas których pracownicy są zapoznawani z zasadami obowiązującymi zarówno na terenie zakładu pracy, jak i w jego otoczeniu. Takie działania pomagają w budowaniu świadomości, jak istotne jest przestrzeganie procedur i dbanie o mienie przedsiębiorstwa. Wprowadzenie jasnych zasad oraz ich komunikacja wspierają także bezpieczeństwa pracowników, redukując ryzyko incydentów związanych z kradzieżą czy nieuczciwymi praktykami.
Dobrze opracowany regulamin, którego przestrzeganie jest egzekwowane, nie tylko chroni firmę, ale również buduje zaufanie wśród pracowników. Pracodawca powinien także uwzględnić w regulaminie możliwości odpowiedzialności materialnej, które wynikają z przepisów prawa pracy. Jasna komunikacja w tej kwestii, poparta przykładami praktycznych sytuacji, może znacząco zmniejszyć liczbę nieporozumień oraz potencjalnych konfliktów na linii pracownik-pracodawca.
Popełnienie przestępstwa ściganego z urzędu – jakie konsekwencje grożą pracownikowi?
Kiedy dochodzi do popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu przez pracownika, pracodawca ma prawo do natychmiastowej reakcji, która w skrajnych przypadkach może prowadzić do rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Takie sytuacje mają miejsce, gdy działania pracownika powodują poważne naruszenia prawa lub szkodę dla firmy, na przykład w wyniku kradzieży, oszustwa czy innego działania przeciwko mieniu pracodawcy.
Pracownik, którego winy zostały stwierdzone prawomocnym wyrokiem, musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi, które mogą obejmować zarówno odpowiedzialność karną, jak i materialną. Pracodawca w takiej sytuacji nie jest zobowiązany do kontynuowania zatrudnienia i ma pełne prawo rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym. Ważnym elementem tego procesu jest udokumentowanie okoliczności uzasadniającej rozwiązanie stosunku pracy, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi roszczeniami pracownika.
Ponadto takie zdarzenia wpływają negatywnie na atmosferę w miejscu pracy, a także na poczucie bezpieczeństwa pracowników. Dlatego kluczowe jest, aby pracodawcy podejmowali działania prewencyjne, takie jak monitoring, systemy zabezpieczeń czy regularne szkolenia, które pomagają unikać takich incydentów. Jednocześnie jasna polityka firmy w sprawach dotyczących odpowiedzialności karnej i materialnej za przestępstwa ścigane z urzędu działa jako czynnik odstraszający dla potencjalnych naruszycieli.
Kontrola produkcji i monitoring – jak dbać o teren zakładu pracy?
Współczesne firmy coraz częściej inwestują w zaawansowane technologie, aby chronić teren zakładu pracy i jego otoczenie przed nieuprawnionym dostępem czy kradzieżą. Jednym z kluczowych narzędzi w tym zakresie jest kontrola produkcji oraz monitoring wizyjny, które pozwalają na bieżąco nadzorować procesy wewnętrzne i identyfikować potencjalne zagrożenia. Systemy te mają na celu zarówno ochronę mienia, jak i zapewnienia bezpieczeństwa pracowników, co jest priorytetem każdego odpowiedzialnego pracodawcy.
Kontrola produkcji umożliwia monitorowanie przebiegu pracy oraz efektywności poszczególnych procesów, co minimalizuje ryzyko strat wynikających z nieuczciwych praktyk lub błędów. Z kolei monitoring, obejmujący zarówno terenem zakładu pracy, jak i jego otoczenie, pozwala na szybką reakcję w przypadku prób naruszenia zasad bezpieczeństwa. Takie rozwiązania mogą obejmować także zabezpieczenia dostępu do kluczowych obszarów zakładu pracy, jak np. magazyny czy linie produkcyjne.
Wdrożenie systemów monitorujących wiąże się z obowiązkiem pracodawcy do poinformowania pracowników o ich działaniu i celu, zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych. Transparentność w tej kwestii buduje zaufanie i minimalizuje ryzyko konfliktów. Regularne przeglądy skuteczności tych systemów, połączone z aktualizacją procedur, wspierają zarówno ochronę mienia firmy, jak i poczucie bezpieczeństwa wśród pracowników.
Aktualizacja: Jak zmieniają się procedury ochrony mienia w 2024 roku?
Rok 2024 przyniósł zmiany w podejściu do ochrony mienia oraz zapewnienia bezpieczeństwa pracowników. Współczesne firmy coraz częściej inwestują w nowoczesne technologie, takie jak inteligentne systemy monitoringu, które integrują dane z różnych źródeł, np. kamer, czujników ruchu i systemów dostępowych. Tego rodzaju narzędzia są wykorzystywane zarówno na terenie zakładu pracy, jak i w jego otoczeniu, co pozwala lepiej zabezpieczyć całą infrastrukturę.
Nowe podejście zakłada także większy nacisk na prewencję poprzez edukację pracowników. Pracodawca informuje pracowników o zasadach ochrony mienia podczas szkoleń z zakresu bezpieczeństwa, co ma na celu zwiększenie świadomości oraz ograniczenie ryzyka kradzieży czy innych incydentów. Dodatkowo, firmy wdrażają nowoczesne systemy analityczne, które pozwalają na monitorowanie potencjalnych zagrożeń w czasie rzeczywistym i szybką reakcję na niepokojące sygnały.
Zmiany w regulacjach prawnych dotyczących ochrony mienia również mają wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Pracodawcy zobowiązani są do aktualizacji ustalenia regulaminu pracy, aby dostosować je do nowych wymagań. Nowoczesne procedury obejmują także zasady działania w sytuacji, gdy zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, że doszło do naruszenia prawa przez pracownika. Wszystkie te kroki pomagają budować bardziej bezpieczne i efektywne środowisko pracy.
Co grozi za kradzież w pracy?
Konsekwencje kradzieży w pracy mogą być bardzo poważne. Jeśli wartość skradzionego mienia nie przekroczyła kwoty 500 zł, mamy do czynienia z wykroczeniem karalnym grzywną.
Jeśli jednak skradzione przez pracownika przedmioty miały łączną wartość przekraczającą tę kwotę, mamy już do czynienia z przestępstwem kradzieży. Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, grozi za nie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do nawet 5 lat! Sprawca kradzieży w pracy może jednak ubiegać się również o warunkowe umorzenie postępowania, które przysługuje w przypadku przestępstw zagrożonych karą do 3 lat więzienia.
Poza formalną odpowiedzialnością za kradzież w pracy złodzieja czeka także najprawdopodobniej zwolnienie z pracy. Jeśli zostanie ono dokonane w formie dyscyplinarki za kradzież, ślad po tym już na zawsze zostanie w Waszym świadectwie pracy z danej firmy. A to może zaszkodzić przy poszukiwaniu kolejnego zajęcia!
Szukasz pracy w Bydgoszczy? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!
Nagana za kradzież w pracy – pracodawca nie zawsze musi zwalniać pracownika
Choć do takich wypadków dochodzi raczej rzadko, pracodawca nie musi koniecznie zwalniać pracownika za kradzież. Bywa, że jest to drobny przypadek kradzieży miękkiej w pracy, czyli podkradania np. jedzenia czy niewielkich sprzętów biurowych, który nie musi oznaczać konieczności wzywania policji czy wyciągania ciężkich konsekwencji.
Jeśli macie do czynienia właśnie z takim przypadkiem w swojej firmie, a sama praca danej osoby nigdy nie budziła żadnych wątpliwości czy zarzutów, możecie rozważyć ukaranie pracownika za pomocą nagany za kradzież w pracy lub upomnienia. Niezbędne będzie także pokrycie strat poniesionych przez firmę, którego będzie musiał dokonać przyłapany na kradzieży pracownik!
Pomówienie o kradzież w pracy – jak się bronić?
Na koniec omówimy najtrudniejszą kwestię, związaną z kradzieżą pracowniczą. Bywa, że zostaniemy bowiem pomówieni o kradzież w pracy, pomimo, że jesteśmy niewinni. Jak się bronić w takim wypadku?
Jak wspominaliśmy, aby móc zwolnić pracownika za kradzież dyscyplinarnie, a zatem w oparciu o przepis art. 52 Kodeksu pracy, pracodawca musi dysponować silnymi dowodami na naszą winę.
Jeśli takowych nie ma, mamy prawo odwołać się od jego decyzji oraz bezpodstawnego oskarżenia o kradzież w pracy do Sądu pracy. Co nam to daje? Możemy wtedy żądać także przywrócenia do pracy. Jeśli w toku postępowania zarzuty pracodawcy się nie potwierdzą, takie przywrócenie będzie nam przysługiwać. Warto jednak przemyśleć, czy w takiej sytuacji aby na pewno jeszcze będziemy chcieli tam pracować.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_119294172_m%C4%99%C5%BCczyzna-gangster-kradn%C4%85cy-informacje-z-biura.html
