Archiwista: opis stanowiska
Archiwista zajmuje się gromadzeniem, przechowywaniem i zarządzaniem dokumentacją znajdującą się w zbiorach archiwum danej instytucji. Jest to praca stacjonarna, która odbywa się bezpośrednio w archiwach oraz przestrzeni biurowej. Komputeryzacja zmieniła bowiem oblicze pracy archiwisty - ułatwiła ją i podzieliła na dwa sektory: pracę magazynową i biurową.
Archiwista nie tylko kataloguje - jest również odpowiedzialny za bezpieczeństwo dokumentów. Często stare, narażone na wilgoć czy pożary, muszą być odpowiednio przetrzymywane i pod ścisłym nadzorem.
Zakres obowiązków archiwisty
Zadaniami, wynikającymi z charakteru pracy archiwisty, są:
- opracowywanie techniczne materiałów archiwalnych;
- opracowywanie i sygnaturowanie akt;
- porządkowanie i ewidencjonowanie dokumentów;
- tworzenie baz danych zgodnie z instrukcją kancelaryjną;
- zapewnienie prawidłowego obiegu dokumentacji wewnętrznej;
- digitalizacja materiałów fotograficznych;
- szkolenie pracowników;
- wykonywanie digitalizacji akt;
- rejestracja nabytków zasobu archiwalnego;
- realizacja kwerend i udostępnianie zgromadzonych dokumentów zainteresowanym;
- rozpatrywanie wniosków związanych z udostępnianiem dokumentacji archiwalnej;
- przygotowywanie raportów;
- czuwanie nad należytym przechowywaniem i obiegiem dokumentów;
- przekazywanie korespondencji do odpowiednich działów;
- inne prace pomocnicze w archiwum.
Jak zostać archiwistą?
Aby zostać archiwistą, należy zdobyć przynajmniej wykształcenie średnie lub ukończyć szkołę policealną i uzyskać tytuł "technik archiwista". Jednak większe szanse na rynku pracy, a później możliwości rozwoju i awansu, mają osoby z wykształceniem wyższym na kierunkach takich jak archiwistyka, bibliotekoznawstwo lub historia.
Inną opcją jest kurs archiwisty organizowany na przykład przez Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. Koszt takiego szkolenie to około 1000-1500 zł. Na kursie zdobywa się zarówno wiedzę praktyczną, jak i poznaje prawne aspekty dotyczące pracy w archiwach.
Kariera archiwisty
Pierwsze kroki w zawodzie najczęściej stawia się na stanowisku pomocnika archiwisty. Zdobywa się wówczas umiejętności przeszukiwania zasobów archiwum, opisywania, katalogowania i zabezpieczania dokumentów oraz poznaje charakterystykę zbiorów. Po około dwóch latach wykonywania tych obowiązków można ubiegać się o awans na młodszego archiwistę, a z czasem na starszego archiwistę lub kustosza.
Cechy dobrego archiwisty
Archiwista powinien być skrupulatny, dokładny i dobrze zorganizowany. Jego praca wymaga również opanowania, cierpliwości i spostrzegawczości. Jest to dość monotonne stanowisko, skierowane dla osób wytrwałych oraz lubiących pracę w ciszy i samotności. W zawodzie tym ważna jest również samodzielność, koncentracja i bardzo dobra pamięć. Jeśli archiwista będzie pracował z klientami, ważne, aby był komunikatywny i cechował się wysoką kulturą osobistą.
Co ważne, nie jest to praca dla alergików (zwłaszcza tych uczulonych na kurz), astmatyków oraz osób mających poważne problemy ze wzrokiem lub cierpiących na klaustrofobię. Ponieważ bywa żmudna i męcząca, nie powinny jej podejmować także osoby z problemami z kręgosłupem.
Wydział udostępniania: miejsce pracy archiwisty
Jednym z możliwych miejsc pracy archiwisty jest Archiwum IPN (instytucja, która zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, gromadzi, ewidencjonuje i udostępnia dokumenty organów bezpieczeństwa państwa wytworzone oraz zgromadzone od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r.). Inne potencjalne miejsca zatrudnienia to:
- biblioteki,
- muzea,
- instytucje kościelne,
- instytucje państwowe (np. urzędy),
- szpitale,
- archiwa zakładowe.
Najogólniej rzecz biorąc, archiwista może pracować w każdym dziale organizacyjno-administracyjnym oraz wydziale udostępniania, w którym przetrzymywane są różnorodne zbiory dokumentów.
Ile zarabia archiwista?
Według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń mediana zarobków archiwistów wynosi 3920 zł brutto, co w przeliczeniu na kwotę netto (czyli „na rękę”) daje 2970 zł. Jednak 25% ankietowanych osób przyznaje, że zarabia więcej, bo powyżej 3653 zł netto miesięcznie i tyle samo respondentów deklaruje, że zarabia mniej – poniżej 2632 zł netto miesięcznie. Najwyższe wynagrodzenie otrzymuje oczywiście starszy archiwista (starszy specjalista), a najniższe - młodszy specjalista.
Poza wynagrodzeniem zasadniczym archiwiści mogą liczyć na różnego rodzaju benefity pozapłacowe. Należą do nich między innymi: szkolenia i kursy zawodowe, ubezpieczenie na życie i NNW oraz karnety na siłownie i do klubów fitness.
Co ciekawe, archiwistami zostaje prawie tyle samo kobiet, co mężczyzn. Panie stanowią 54%, a panowie 46% wszystkich osób zatrudnionych na tym stanowisku.
Stanowisko: archiwista - wymagania pracodawców
Pracodawcy od kandydatów na archiwistę wymagają przede wszystkim:
- wykształcenia kierunkowego (studiów lub ukończonego kursu archiwisty),
- biegłej obsługi komputera (w tym pakietu MS Office i programów branżowych do katalogowania),
- komunikatywnej znajomości języka obcego (mile widziana znajomość innych języków obcych),
- doświadczenia na podobnym stanowisku (mile widziane),
- braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu,
- kompetencji miękkich: cierpliwości, dokładności, bardzo dobrej organizacji pracy.
Oferty pracy dla archiwistów - gdzie ich szukać?
Najwięcej ofert pracy dla archiwistów znajduje się w Internecie, na przykład na stronie serwisu pracy GoWork.pl, który umożliwia filtrowanie ofert pod względem:
- regionu (miasto lub województwo),
- typu umowy (może to być umowa o pracę, umowa zlecenie, B2B lub inny rodzaj umowy),
- wymiar etatu (cały etat, pół etatu, praca dorywcza itd.)
- wysokość wynagrodzenia (użytkownik może wpisać własne „widełki).
Tak dopasowane wyniki wyszukiwania pozwalają na skoncentrowanie się wyłącznie na tych ofertach, które są najbardziej interesujące z punktu widzenia użytkownika. Do tego, zapisując się do newslettera, portal wyśle powiadomienie o każdej nowej ofercie, która pojawi się na stronie, dzięki czemu żadne najnowsze oferty pracy z interesującego Cię regionu nie umkną Twojej uwadze.
Czy warto pracować jako archiwista?
Praca jako archiwista zapewnia stabilne zatrudnienie - najczęściej jest to pełnoetatowe stanowisko w oparciu o umowę o pracę ze z góry ustalonym zakresem obowiązków. Wszelkie zmiany nie pojawiają się nagle, jak ma to miejsce w innych branżach, dzięki czemu pracownik nie jest narażony na stres, czy pracę pod presją. Poza tym, archiwista pracuje w ciszy i spokoju, a do tego ma sporadyczny kontakt z klientem. Oczywiście, dla jednych będzie to zaleta, a dla innych wada, jednak nie sposób nie przyznać, że dzięki pracy w samotności łatwiej się skoncentrować.